Σχεδόν κάθε ιδιοκτήτης γάτας έχει έρθει σε επαφή με τον όρο “BARF” – αλλά σε πολλούς ζωόφιλους δεν λέει πολλά αυτός ο όρος. Τι σημαίνει τελικά “BARF”, γιατί η «βιολογικά ενδεδειγμένη ωμή διατροφή» είναι τόσο υγιεινή για τις γάτες, ποια είναι τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα αυτής της μεθόδου διατροφής;
Τι σημαίνει BARF;
Ο όρος “BARF” αναφέρεται στη λεγόμενη «βιολογικά ενδεδειγμένη ωμή διατροφή». Αυτή η μέθοδος διατροφής είναι κυρίως ενδεδειγμένη για ένα λόγο: οι γάτες είναι από τη φύση τους σαρκοφάγα ζώα. Με την ωμή τροφή λαμβάνετε ακριβώς αυτό, πολύ νωπό κρέας. Αντί να μαγειρεύετε μόνοι σας την τροφή για γάτες, η μερίδα BARF προσφέρεται ωμή, δηλαδή χωρίς να μαγειρεύεται ή να ψήνεται πρώτα. Ωστόσο, αυτό το γεγονός προκάλεσε κριτική για την ωμή τροφή και τις πειπτώσεις της, δεδομένου ότι το ωμό κρέας είναι τις περισσότερες φορές ανθυγιεινό για τους ανθρώπους αφού μπορεί να οδηγήσει σε στομαχικές διαταραχές και δυσανεξίες. Αυτό δεν ισχύει επίσης και για τις γάτες;
Γιατί η ωμή τροφή ενδείκνυται για γάτες;
Ακόμα και αν οι κατοικίδιες γάτες μας συνοδεύουν εδώ και χιλιετίες, η βιομηχανική έτοιμη τροφή είναι μάλλον νέα: η εταιρεία Mars λάνσαρε το 1958 την πρώτη τροφή σε κονσέρβα για γάτες, ακόμη και σήμερα το προϊόν είναι γνωστό με το όνομα “Whiskas”. Είκοσι χρόνια αργότερα ακολούθησε η αντίστοιχη ξηρά τροφή της ίδιας μάρκας. Στη δεκαετία του ’70 η Hills ανέπτυξε την “Prescription Diet Feline”, ενώ από το 1990 υπάρχουν επίσης διαιτητικές τροφές για την καταπολέμηση ασθενειών. Η γάτα δεν έχει παρ’ όλα αυτά προσαρμοστεί σωματικά στη σίτιση από την πρακτική κονσέρβα, τα δισκάκια και τα φακελάκια ξηράς τροφής. Η εξέλιξη σε σωματικό επίπεδο λαμβάνει χώρα σε βάθος χρόνου και μετά το πέρασμα πολλών γενεών. Ακόμη και σήμερα, πολλές γάτες πιάνουν πουλιά και μικρά τρωκτικά, ακόμη και αν δεν τρέφονται όπως σε πολλά αγροκτήματα αποκλειστικά από τη λεία που πιάνουν μόνες τους. Το πεπτικό σύστημα της γάτας δεν έχει εξοικειωθεί ακόμα με τη μάλλον άνετη συμβίωση με τους ανθρώπους και συνεπώς, την έτοιμη τροφή που της προσφέρεται. Στην ουσία, οι γάτες είναι ακόμη ζώα-κυνηγοί – αυτό ισχύει για τη συμπεριφορά τους και επίσης ιδίως για τα όργανά τους, τα οποία αντιστοιχούν σε εκείνα των άγριων μικρών γατών!
Ως εκ τούτου, η ιδανική μερίδα τροφής για μια οικόσιτη γάτα μοιάζει ακόμη και σήμερα με τη σύνθεση ενός μέσου ποντικιού. Έχει αποδειχθεί μάλιστα επιστημονικά ότι οι γάτες προτιμούν τροφή που αποτελείται από 50 έως 60 τοις εκατό πρωτεΐνη, 20 έως 30 τοις εκατό λίπος και τρία έως οκτώ τοις εκατό υδατάνθρακες.
Αλλά τι γίνεται με τα βακτήρια και παράσιτα, όπως τα σκουλήκια, τα οποία μπορεί να βρίσκονται ενδεχομένως στο κρέας; Ως αρχέγονος κυνηγός, η γάτα προσαρμόζεται πλήρως στην κατανάλωση ωμού κρέατος – αφού στην άγρια φύση σπάνια βρίσκει κανείς τέλεια συντηρημένες ωμές τροφές και τα ποντίκια είναι «ωμά». Τo οξύ του στομαχιού της γάτας είναι γι’ αυτό το λόγο πολύ επιθετικό, κάνοντας τους μικρούς κυνηγούς εξαιρετικά ανθεκτικούς απένατι σε τροφικές δηλητηριάσεις, αντίθετα απο εμάς τους ανθρώπους.
Ενώ το ωμό κρέας λοιπόν ενδείκνυται μάλλον λιγότερο για ανθρώπινη κατανάλωση, είναι μια απολύτως ενδεδειγμένη μορφή διατροφής για τη γάτα ως ζώο-κυνηγός! Η BARF αποτελεί δικαιολογημένα αρχέγονη μέθοδο διατροφής. Παρ’ όλα αυτά, η ωμή τροφή ενέχει φυσικά και κινδύνους.
Ωμή διατροφή – αλλά με το σωστό τρόπο!
Προκειμένου η γάτα να λαμβάνει όλα, όσα χρειάζεται για να παραμένει υγιής, η σύνθεση μιας μερίδας ωμής τροφής πρέπει να γίνεται με ενδεδειγμένο τρόπο. Διότι ακόμη και στην άγρια φύση οι γάτες δεν τρέφονται μόνο από το κρέας μυών της λείας τους. Χρειάζονται εντόσθια, όπως καρδιά, συκώτι και πνεύμονες, καθώς και ένα μέρος των οστών και του τριχώματος του γεύματός τους, που παρέχουν ασβέστιο και εδώδιμες ίνες. Αυτό με απλά λόγια σημαίνει: η BARF δεν πρέπει να αποτελείται μόνο από κρέας μυών. Οι ιδιοκτήτες που θέλουν να ταΐζουν τη γάτα τους με BARF, πρέπει εκ των προτέρων να εξοικειωθούν διαβάζοντας σχετικά με το θέμα της ωμής διατροφής, να υπολογίσουν ακριβώς τις ανάγκες της γάτας τους σε θρεπτικά συστατικά, βιταμίνες, πρωτεΐνες και υδατάνθρακες και να προσαρμόσουν τις συνταγές τους στις εκάστοτε ανάγκες της. Ανάλογα με την ηλικία, τη φυλή, το φύλο και το ιατρικό ιστορικό, όσον αφορά προηγούμενες ασθένειες, η μερίδα BARF μπορεί λοιπόν να διαφέρει για κάθε γάτα. Ως εκ τούτου, μια μερίδα BARF είναι επίσης εξαιρετικά προσαρμόσιμη – αυτοί που ταΐζουν τη γάτα τους με ωμή τροφή γνωρίζουν ακριβώς, τι περιέχεται στην τροφή της γάτας τους και τι όχι! Συνήθως οι οπαδοί της δίαιτας BARF χρησιμοποιούν νωπό κρέας και εντόσθια, τεχνητά ή φυσικά πρόσθετα μετάλλων και βιταμινών, και μερικές φορές ακόμη και μικρές ποσότητες λαχανικών και φρούτων. Αυτές οι μερίδες εδώδιμων ινών βοηθούν στη ρύθμιση της πέψης της γάτας.
Βοήθεια για τον υπολογισμό αναλογίας των συστατικών και πρόσθετων για τη γάτα του, μπορεί κανείς να λάβει διαδυκτιακά από τους λεγόμενους «υπολογιστές-BARF». Υπάρχουν πλέον και εξειδικευμένα εργαλεία, τα οποία ασχολούνται σε βάθος με το θέμα της ωμής τροφής και παρέχουν συμβουλές και βοήθεια. Δυστυχώς η BARF είναι λιγότερο γνωστή μεταξύ των κτηνιάτρων. Ο κτηνίατρος της εμπιστοσύνης σας μπορεί να σας συμβουλεύσει, όταν πρόκειται για πιθανές ασθένειες και τις συνεπαγόμενες διατροφικές ανάγκες της γάτας σας.
BARF – μα φυσικά!
Ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της ωμής τροφής είναι ότι αποτελεί ιδιαίτερα φυσικό τρόπο για να συμπληρώνετε τη διατροφή της γάτας σας. Αντί να αναμιγνύετε τεχνικά κατασκευασμένα πρόσθετα, όπως ασβέστιο και βιταμίνη Α, στο κρέας και τα εντόσθια, οι υποστηρικτές της «φυσικής» ωμής διατροφής βασίζονται αντ’ αυτού σε λεπτά αλεσμένα κελύφη αυγών και μουρουνέλαιο. Αντί για σκόνη βιταμίνης Β προστίθεται μαγιά μπύρας, το σιτέλαιο προσφέρει βιταμίνη Ε. Το μαγνήσιο προστίθεται μέσω αποξηραμένης άλγης, ονόματι σπιρουλίνα, αντί μέσω του γλυκονικού μαγνήσιου. Το άλευρο θαλάσσιας άλγης παρέχει ιώδιο στον οργανισμό της γάτας.
Παρ’ όλα αυτά, ακόμη και στο «φυσικό» συμπλήρωμα της μερίδας ωμής τροφής είναι σημαντικό να γνωρίζετε τις ακριβείς ανάγκες της γάτας! Ζώα με λίθους στρουβίτη δεν επιτρέπεται να λαμβάνουν, για παράδειγμα, συμπληρώματα μαγνήσιου, ενώ για όλες τις γάτες είναι ιδιαίτερα σημαντική η σωστή αναλογία ασβεστίου-φωσφόρου. Το αμινοξύ ταυρίνη είναι απαραίτητο, διότι η γάτα δεν μπορεί να την παράγει από μόνη της από συστατικά τροφής… Ενώ οι υδατοδιαλυτές βιταμίνες αποβάλλονται από το σώμα, μια υπερπροσφορά σε λιποδιαλυτές βιταμίνες μπορεί να οδηγήσει σιγά σιγά σε δηλητηρίαση.
Προϊόντα Convenience BARF
Όπως καταλαβένετε είναι απαραίτητες εκτενείς έρευνες και προμελετημένη προετοιμασία έως την τελευταία λεπτομέρεια προκειμένου να καλύψετε όλες τις ανάγκες της γάτας σας. Αλλά τίποτα δεν είναι ακατόρθωτο! Σιγουρα το να αναζητά κανείς πληροφορίες για συνταγές, να αγοράζει νωπό κρέας, να κόβει συστατικά, να ζυγίζει συμπληρώματα, να αναμειγνύει καλά, να συσκευάζει μερίδες και βουρ στην κατάψυξη, φυσικά απαιτεί δουλειά δεν είναι κάτι που μπορεί να κάνει ο καθένας. Ακόμη κι αν κάποιος δεν ενθουσιάζεται με την λεπτομερή αναζήτηση πληροφοριών σχετικά με τη διατροφή της γάτας του, έχει πολλές απορίες σχετικά με τον υπολογισμό των θρεπτικών συστατικών και δεν είναι υπέρ του ακριβέστατου ζυγίσματος των συστατικών και των συμπληρωμάτων ή στερείται απλώς μόνο του χρόνου για την ενδεδειγμένη ωμή διατροφή, παρ’ όλα αυτά δεν πρέπει να παραιτείται από τη δίαιτα BARF.
Τα λεγόμενα «προϊόντα Convenience BARF» δίνουν τη δυνατότητα σε ιδιοκτήτες γάτας χωρίς πολύ ελεύθερο χρόνο ή την τεχνογνωσία γύρω από τη διατροφή της γάτας, να ταΐζουν παρ’ όλα αυτά τη γάτα τους με ενδεδειγμένο τρόπο. Αν και τα ωμά προϊόντα γάτας ήταν πριν από μερικά χρόνια διαθέσιμα αποκλειστικά και μόνο σε τοπικά κρεοπωλεία ή το διαδίκτυο, τώρα ακόμη και οι μεγάλοι κατασκευαστές τροφών υιοθέτησαν μια νέα τάση στον τομέα των τροφών για κατοικίδια: «έτοιμα προϊόντα BARF» δημιουργούνται σύμφωνα με τις ανάγκες της γάτας, των οποίων η σύνθεση αποτελείται από ωμό κρέας και τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά, και στη συνέχεια καταψύχονται σε μερίδες. Ο ιδιοκτήτης της γάτας μπορεί στη συνέχεια να αποψύξει την τροφή και να ταΐσει τη γάτα του, ανάλογα με τις ανάγκες τις γάτας του. Για τους ιδιοκτήτες, οι οποίοι έχουν κριτική διάθεση απέναντι στη BARF, αλλά θέλουν να προσφέρουν νόστιμη τροφή στη γάτα τους, υπάρχουν αποκλειστικά μενού τα οποία ξετρελαίνουν τις γάτες: ραγού με μπρόκολο και πατάτες – αυτή η λαχταριστή συνταγή είναι ακριβώς ό,τι πρέπει για να φάει η γάτα σας για μεσημεριανό!
Για ιδιοκτήτες γάτας που παρ’ όλα αυτά προτιμούν να βάζουν το χεράκι τους και να επιλέγουν ιδιοχείρως το κρέας για τα ζώα τους, υπάρχουν έτοιμα συμπληρώματα. Αυτά περιέχουν όλες τις απαραίτητες βιταμίνες και μέταλλα και πρέπει μόνο να αναμειγνύονται με νωπό κρέας και εντόσθια. Και έτσι η ενδεδειγμένη τροφή για τη γάτα είναι έτοιμη – και αυτό χωρίς ζύγισμα και σε ελάχιστο χρόνο!
Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα
Ακριβώς όπως συμβαίνει κατά το τάισμα της γάτας με έτοιμες τροφές, όπου οι παρασκευαστές τροφών δέχονται κριτική ιδίως για σάπια κρέατα και ακαθαρσίες, έτσι και η ωμή διατροφή ενέχει κινδύνους. Το ωμό κρέας επίσης μπορεί να έχει μολυνθεί με παθογόνους μικροοργανισμούς ή αυγά σκουληκιών. Το επιθετικό γαστρικό οξύ της γάτας μπορεί να αποκρούσει πολλά, αλλά για νεαρά, ηλικιωμένα ή άρρωστα ζώα, υπάρχει ακόμα ο κίνδυνος. Η σύνθεση των έτοιμων συμπληρωμάτων μπορεί επίσης να είναι ακατάλληλη, όπως η συνταγή της τροφής σε κονσέρβα. Εάν η ωμή τροφή χρησιμοποιείται αποκλειστικά για ανθρώπινη κατανάλωση, έχει εξεταστεί για ασθένειες και παράσιτα. Ωστόσο εάν κάποιος δεν παράγει ο ίδιος κρέας και συμπληρώματα, θα πρέπει να βασίζεται σε τρίτους – και μιας και τα λάθη είναι ανθρώπινα, ακόμη και ο κρεοπώλης της γειτονιάς μπορεί να κάνει λάθη.
Όποιος ταΐζει τη γάτα του με BARF, αναλαμβάνει ως εκ τούτου μια μεγάλη ευθύνη, για την οποία θα πρέπει να έχει επίγνωση. Αν κάποιος δεν είναι διατεθειμένος να το ψάχνει το θέμα, δηλαδή να δίνει σημασία στην ποιότητα, όσον αφορά τις πρώτες ύλες και να προετοιμάζει τα γεύματα προσεγμένα, τότε η χρήση έτοιμων, επεξεργασμένων τροφών είναι η καλύτερη και ασφαλέστερη λύση γι’ αυτόν. Εάν πάλι αναλαμβάνει την ευθύνη να δημιουργεί γεύματα BARF για τη γάτα του προσεγμένα και με μεγάλη αγάπη, τότε η ωμή τροφή είναι σίγουρα μια ενδεδειγμένη μέθοδος διατροφής σχεδόν για κάθε γάτα!
