Η γάτα Σαρτρέ είναι μία από τις πιο αγαπητές φυλές γάτας στην Ευρώπη, και ωστόσο επικρατεί μεγάλη σύγχυση γύρω από την καταγωγή της καθώς και σχετικά με το εάν πρέπει να αναγνωρίζεται ως ξεχωριστή φυλή. Πολλές φορές αναφέρεται λανθασμένα ως Κοράτ ή γάτα της Μάλτας.
Όλοι τις ξεχωρίζουν για τον πράο χαρακτήρα τους, το μπλε-γκρι τρίχωμα και τα κίτρινα μάτια. Δεν είναι να απορεί κανείς που επιλέχθηκαν ως πρωταγωνιστές στη γνωστή διαφήμιση για τροφές γάτας Sheba! Στην καθομιλουμένη οι συγκεκριμένες γάτες ονομάζονται συχνά «Καρθουσιανές ή γάτες μάλτας». Ένα όνομα που προκαλεί σύγχυση, ο όρος ωστόσο αντιστοιχεί σε διάφορους μπλε-γκρι χρωματισμούς τριχώματος γνωστών φυλών γάτας, από τις μακρύτριχες, μπλε γάτες Αγκύρας έως τις Βρετανικές Κοντότριχες με μπλε-γκρι τρίχωμα και, τέλος, τις γάτες που ανήκουν στη φυλή «Σαρτρέ».
Η φυλή γάτας Σαρτρέ
Η Σαρτρέ είναι πράγματι μια από τις αρχαιότερες γνωστές φυλές γάτας. Εικάζεται ότι η γάτα προέρχεται από τη σημερινή Συρία ή τα βραχώδη βουνά μεταξύ της Τουρκίας και του Ιράν. Λόγω του πυκνού, μαλακού τριχώματός τους, τα ζώα εκτρέφονταν για μεγάλο χρονικό διάστημα για τη γούνα τους – έτσι και έφτασαν μέσω της Μέσης Ανατολής στη Γαλλία. Η συστηματική εκτροφή της Σαρτρέ ξεκίνησε το 1925 από τις αδελφές Léger στα νησιά της Βρετάνης. Οι εκεί οικόσιτες ημι-άγριες, γκρι γάτες ήταν η απαρχή για τη μετέπειτα φυλή Σαρτρέ. Το 1931 η Σαρτρέ εκτέθηκε για πρώτη φορά σε διεθνή επίδειξη γατών ονόματι «Mignonne de Guerveur».
Εμφάνιση
Οι ημι-άγριες γάτες των νησιών της Βρετάνης διαμόρφωσαν την ξεχωριστή εμφάνιση της Σαρτρέ . Είναι δυνατή και μυώδης, με τονισμένο ρύγχος με γωνίες και ένα τραπεζοειδές κεφάλι το οποίο είναι πλατύ στη βάση και στενό στο μέτωπο. Ιδιαίτερα τονισμένα είναι τα μάγουλα, τα οποία πλαισιώνουν το πρόσωπο όπως μια κουκούλα, ιδίως στους γάτους. Αυτό αποτελεί μια σημαντική διαφορά στην εμφάνιση μιας αρσενικής και μιας θηλυκής γάτας! Τα όρθια αυτιά βρίσκονται ψηλά και είναι αρκετά κοντά μεταξύ τους. Ο θώρακας είναι γερός, τα πόδια μεσαίου μήκους και μυώδη. Στηρίζονται σε μεγάλες, πλατιές πατούσες. Ιδιαίτερα εντυπωσιακά είναι τα έντονα χρωματισμένα, κίτρινα μάτια της Σαρτρέ. Το χρώμα μπορεί να ποικίλει από σκούρο κίτρινο έως χάλκινο. Ακόμη και το τρίχωμά της είναι χαρακτηριστικό: χρωματισμένο σε μπλε-γκρι, κοντό και ιδιαίτερα πυκνό αποτελεί ένα από τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα της φυλής. Ο πυκνός υπομανδύας χαρίζει στο τρίχωμα μία ελαφρώς μαλλιαρή εμφάνιση.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει ο τρόπος δημιουργίας του μπλε-γκρι χρώματος στη Σαρτρέ και επίσης στη Ρωσική Μπλε, η χρωστική ουσία ευμελανίνη αραιώνεται σε μπλε, χάρη στο λεγόμενο «αραιωτικό». Αυτή η προδιάθεση κληρονομείται με αυτοσωματικό υπολειπόμενο τρόπο. Σε άλλες φυλές γάτας, αυτό το γονίδιο διασφαλίζει ότι το κόκκινο θα αραιώνεται σε κρεμ και το καφέ σε λιλά.
Παρά το παρόμοιο χρώμα, η εμφάνιση της Σαρτρέ γάτας διαφέρει ευκρινώς από τη Ρωσική Μπλε και τη Βρετανική Μπλε. Διασταυρώσεις μεταξύ της Σαρτρέ και αυτών των φυλών πρέπει να αποφεύγονται.
Χαρακτήρας
Η Σαρτρέ είναι μια ιδιαίτερα έξυπνη και φιλική προς τον άνθρωπο φυλή. Στη Γαλλία χαρακτηρίζεται συχνά ως γάτα-σκύλος, διότι εκτός από τις πολλές αγκαλιές λατρεύει τα παιχνίδια ανάκτησης. Η Σαρτρέ κάνει άνευ όρων παρέα στους ανθρώπους, εξοικειώνεται γρήγορα σε ένα νέο περιβάλλον και θεωρείται ζώο που αγαπά την αρμονία! Η Σαρτρέ είναι μια ιδιαίτερα απλή φυλή, που δεν δημιουργεί προβλήματα – το συχνά «χαμογελαστό» πρόσωπό της αποτυπώνει τέλεια το χαρακτήρα της. Το λεγόμενο «χαμόγελο της Σαρτρέ» αντικατοπτρίζεται επίσης στη φωνή της: σε αντίθεση με το δυνατότερο νιαούρισμα των ανατολίτικων φυλών γάτας, το δικό της είναι πιο ήσυχο και χαμηλόφωνο.
Οι Σαρτρέ είναι ήσυχες γάτες, θεωρούνται κοινωνικές και λιγότερο επιθετικές. Ως εκ τούτου, ενδείκνυνται ως οικόσιτες γάτες για αποκλειστική διαμονή στο σπίτι, ωστόσο απολαμβάνουν και να περιφέρονται ελεύθερες στον κήπο ή σε ασφαλή περιφραγμένο χώρο. Το κοντό, πυκνό τρίχωμά της δεν τείνει να κομπιάζει και καθαρίζεται εύκολα – ένα πλεονέκτημα ιδίως για γάτες, που περιφέρονται ελεύθερες έξω από το σπίτι και αγαπούν να εξερευνούν θάμνους!
Εάν η Σαρτρέ είναι η μόνη γάτα στο σπίτι, θα πρέπει να τις προσφέρετε επαρκή ερεθίσματα, ώστε να μπορεί να παίζει ανέμελα και να είναι απασχολημένη πνευματικά ακόμη και μέσα στο σπίτι. Σε αυτά περιλαμβάνονται δυνατότητες αναρρίχησης και ξυσίματος, μέρη ανάπαυσης και πιθανές κρυψώνες. Πολλά ονυχοδρόμια, που φτάνουν μέχρι το ταβάνι, προσφέρουν όλα αυτά καταλαμβάνοντας μόνο λίγο χώρο, παρ’ όλα αυτά μπορείτε να αφήσετε τη φαντασία σας ελεύθερη! Ένα ράφι για βιβλία μπορεί να μετατραπεί σε έναν τοίχο αναρρίχησης, ξαπλώστρες που τοποθετούνται σε καλοριφέρ και αντιολισθητικά μαξιλάρια στο περβάζι του παραθύρου προσκαλούν τη γάτα σας για χαλάρωση και παρακολούθηση της περιοχής τριγύρω της.
Ιστορία
Εικάζεται ότι η Σαρτρέ προέρχεται από τη σημερινή Συρία – από εκεί έφτασε μέσω εμπορικών διαδρομών προς τη Γαλλία.
Σύμφωνα με θρύλους οι μοναχοί του Τάγματος της μονής Grande Chartreuse στην Γκρενόμπλ ξεκίνησαν να εκτρέφουν Σαρτρέ γάτες των Léger ήδη από το Μεσαίωνα. Ακόμη και αν η Σαρτρέ είναι ευγενής και μεγαλοπρεπής και φαντάζει ιδανική μέσα σε τοίχους ενός μοναστηριού, αυτό κατά πάσα πιθανότητα δεν ισχύει. Οι μοναχοί αφιερώθηκαν λιγότερο στην εκτροφή γάτας, και περισσότερο στην παραγωγή ενός λικέρ από βότανα, γνωστού ως «Elixir de Vegetal de Chartreuse». Ωστόσο, δεν αποκλείεται ότι είχαν εμπλακεί το 16ο αιώνα στη δημιουργία του γνωστού μαλλιού Σαρτρέ στη Γαλλία. Όπως έχει ήδη αναφερθεί, οι γάτες Σαρτρέ θεωρούνταν πριν από μερικούς αιώνες για μεγάλο χρονικό διάστημα, ως ζώα, που τα έκτρεφαν για να εκμεταλλευτούν το μαλλί και τη γούνα τους…
Στην πραγματικότητα, η απαρχή της εκτροφής γατών Σαρτρέ τοποθετείται στα νησιά της Βρετάνης στις αρχές του 20ου αιώνα. Εκεί οι αδελφές Léger με το όνομα εκτροφής «de Guerveur» ξεκίνησαν τη σκόπιμη εκτροφή γκρι-μπλε πανέμορφων γατών, που ζούσαν στο νησί ως ημι-άγριες γάτες. Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου μειώθηκε ο πληθυσμός των πιθανών γατών εκτροφής και γι’ αυτό η Σαρτρέ διασταυρώθηκε μεταξύ άλλων, με τη Βρετανική Κοντότριχη. Αυτό δεν επιτρέπεται πλέον σύμφωνα με τα πρότυπα της φυλής, ωσότο εξηγεί, γιατί οι φυλές συνδέονται στενά συγγενικά μεταξύ τους. Έτσι, δεν είναι να απορεί κανείς που στις αρχές του 1970 οι δύο φυλές με το μπλε χρώμα τριχώματος ενώθηκαν από τη διεθνή ένωση εκτροφέων FIFe με την κοινή ονομασία Σαρτρέ. Η διασταύρωση με Περσικές γάτες άλλαξε επίσης τον αρχικό τύπο της Σαρτρέ. Το μόνο που απέμεινε ήταν το μπλε-γκρι τρίχωμά της.
Ταυτόχρονα, η εκτροφή των λιγοστών γατών του παλιού τύπου συνεχίστηκε στη Γαλλία και τις χώρες της Μπενελούξ και η γάτα έφτασε έτσι προς άλλες χώρες της Ευρώπης. Τα αρχικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα της φυλής παρέμειναν αναλλοίωτα μέχρι και σήμερα. Το 1977 η Σαρτρέ αναγνωρίστηκε από τη FIFe ως ανεξάρτητη φυλή με το δικό της πρότυπο. Παρ’ όλα αυτά, οι μπλε εκπρόσωποι της φυλής «Βρετανική Κοντότριχη» χαρακτηρίζονται μερικές φορές ακόμα ως Σαρτρέ γάτες – εδώ πρόκειται για σίγουρη σύγχυση!
Όποιος ενδιαφέρεται για μια πραγματική γάτα Σαρτρέ, θα πρέπει να εμπιστεύεται μόνο επαγγελματίες εκτροφείς!
Εκτροφή
Έχετε ξετρελαθεί με την Σαρτρέ με το περίφημο χαμόγελό της, το απαλό τρίχωμά της και τον απλό χαρακτήρα της; Τότε ξεκινήστε την αναζήτηση για ένα νέο, τετράποδο μέλος για την οικογένειά σας! Όποιος ενδιαφέρεται για μια Σαρτρέ, θα πρέπει να εμπιστευτεί μόνο έναν επαγγελματία εκτροφέα, όπως ισχύει εξίσου και για άλλες φυλές γάτας. Ακόμη και αν οι μικρές αγγελίες, όπου προσφέρονται «καθαρόαιμες γάτες χωρίς χαρτιά σε χαμηλή τιμή», σας δελεάζουν και πραγματικά δεν χρειάζεστε χαρτιά εκτροφής, αλλά θέλετε μόνο να προσφέρετε ένα σπιτικό για μια ζωή σε μια γάτα, να θυμάστε ότι υπάρχουν πολλά πλεονεκτήματα, εάν απευθυνθείτε για το σκοπό αυτό σε έναν εκτροφέα.
Οι επαγγελματίες εκτροφείς δίνουν για παράδειγμα μεγάλη σημασία στο σκόπιμο ζευγάρωμα των ζώων τους. Έτσι αποφεύγεται το ζευγάρωμα γατών που συνδέονται συγγενικά μεταξύ τους, με αποτέλεσμα οι κληρονομικές ασθένειες να μειώνονται και να βελτιστοποιείται η εμφάνιση της Σαρτρέ σύμφωνα με το πρότυπο εκτροφής. Οι υπεύθυνοι εκτροφείς γάτας δεν αφήνουν τις μητέρες-γάτες να γεννούν αδιάκοπα. Τους επιτρέπουν να ανακάμπτουν τις δυνάμεις τους για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Διότι η εκτροφή των νεογνών από μια γέννα απαιτεί πολύ κόπο όχι μόνο για τη μητέρα-γάτα, αλλά και για τον εκτροφέα! Αυτός δίνει στα ζώα του αρκετό χρόνο για να μεγαλώσουν και να μάθουν από τη μητέρα και τα αδέλφια τους όλα, όσα χρειάζονται για μια υγιή και ευτυχισμένη ζωή, προτού μετακομίσουν στο νέο σπίτι τους τουλάχιστον δώδεκα εβδομάδες μετά τη γέννησή τους. Ιδανικά σε αυτό το χρονικό διάστημα εμβολιάζονται, τρέφονται με τον ενδεδειγμένο τρόπο και επισκέπτονται επανειλημμένα τον κτηνίατρο. Οι εκτροφείς μπορούν να σας παρουσιάσουν τα έγγραφα σχετικά με την υγεία των νεογνών, καθώς και των γονέων, όπως επίσης και τις καταχωρήσεις στο γενεαλογικό βιβλίο… Γιατί ιδανικά είναι και ο ίδιος μέλος σε μια από τις μεγαλύτερες ενώσεις εκτροφέων ή της κοινότητας εκτροφέων και απλών γατόφιλων που ενδιαφέρονται για την Σαρτρέ της Ευρώπης.
Η εκτροφή είναι ένα ακριβό χόμπι, γεγονός το οποίο αποτυπώνεται δυστυχώς και στις τιμές. Όποιος δίνει σημασία στην ενδεδειγμένη διατροφή των ζώων του, δεν αποφεύγει τις επισκέψεις στον κτηνίατρο, όταν χρειάζεται και περιποιείται πλήρως τα γατάκια του για χρονικό διάστημα τουλάχιστον δώδεκα εβδομάδων μετά τη γέννησή τους, και συνεπώς χρειάζεται τουλάχιστον 1.000 ευρώ ανά γάτα για να καλύψει τα έξοδά του. Με αυτή την τιμή αποκτάτε όμως μια πραγματική Σαρτρέ, που θα σας μαγέψει με το χαμόγελό της και θα εμπλουτίσει την καθημερινότητά σας!
Υγεία
Η υπεύθυνη εκτροφή αποτελεί το πρώτο βήμα για μια υγιή, ισορροπημένη γάτα. Αυτό συνεπάγεται ότι η Σαρτρέ δεν είναι ιδιαίτερα επιρρεπής σε ορισμένες κληρονομικές ασθένειες. Εξαίρεση αποτελεί η «Ισοερυθρόλυση των νεογνών» (FNI). Λόγω της συχνότητας εμφάνισης της ομάδας αίματος Β σε γάτες Σαρτρέ, εάν κάποιος ζευγαρώσει μια γάτα, η οποία έχει ομάδα αίματος Β, με ένα γάτο, ο οποίος έχει ομάδα αίματος Α ή ΑΒ, τότε εγκυμονεί ο κίνδυνος να γεννηθούν γατάκια που θα πάσχουν από ισοερυθρόλυση. Με απλά λόγια, αυτό σημαίνει ότι εάν η μητέρα-γάτα έχει ομάδα αίματος Β και τα γατάκια που θα γεννηθούν ομάδα αίματος Α, οι ομάδες αίματός τους είναι μη συμβατές μετά τη γέννα. Με το πρωτόγαλα λαμβάνουν τα γατάκια αντισώματα εναντίον της ομάδας αίματος Α – αυτό οδηγεί στην αποβολή των ερυθρών αιμοσφαιρίων μέσω των ούρων και σε αναιμία. Μια οξεία ισοερυθρόλυση των νεογνών μπορεί να αποβεί μοιραία για τα νεαρά γατάκια… Με ποσοστό που αγγίζει το 44%, η Σαρτρέ έχει μεγάλη προδιάθεση εμφάνισης της FNI.
Γενικά, το ζευγάρωμα γατών με μη συμβατές ομάδες αίματος μπορεί να αποφευχθεί. Σημαντικό είναι να καθοριστεί προηγουμένως από τον κτηνίατρο η ομάδα αίματος των γατών. Για το σκοπό αυτό, διατίθενται ευτυχώς στο εμπόριο μια σειρά διαφορετικών μεθόδων εξέτασης αίματος! Επαγγελματίες εκτροφείς, προτεραιότητα των οποίων αποτελεί η ευεξία των γατών τους, στηρίζονται ως εκ τούτου σε μία προηγούμενη εξέταση της ομάδας αίματος, προκειμένου να αποφύγουν την εμφάνιση FNI.
Συνθήκες διαβίωσης: φροντίδα και διατροφή
Αν εξαιρέσουμε την προδιάθεση της Σαρτρέ για ισοερυθρόλυση των νεογνών, αυτή θεωρείται απλή στην περιποίηση και γερή φυλή. Αυτό είναι και αποτέλεσμα των βέλτιστων συνθηκών διαβίωσης και της περιποίησης. Λόγω του μάλλον ήρεμου χαρακτήρα τους, οι γάτες Σαρτρέ μπορούν να διαμένουν στο σπίτι, έχοντας και τη δυνατότητα να περιφέρονται ελεύθερες σε εξωτερικό χώρο. Τα πάνε καλά με άλλες γάτες, παιδιά, ακόμη και σκύλους. Πάρα πολύ άγχος δεν θα πρέπει ωστόσο να προκαλείται σε αυτά τα φιλικά, αρμονικά ζώα. Σε ορισμένες περιπτώσεις ενδείκνυνται ακόμη και ως γάτες που μπορούν να διαμένουν στο σπίτι μόνες τους χωρίς άλλα κατοικίδια, αρκεί οι «δικοί τους» άνθρωποι να τις αφιερώνουν αρκετό χρόνο.
Οι ενδεδειγμένες για το είδος της συνθήκες διαβίωσης αποτελούν την καλύτερη προϋπόθεση για μια μακρά και υγιή ζωή. Σε αυτές περιλαμβάνονται η ενδεδειγμένη διατροφή με άφθονο υγιεινό κρέας, το οποίο της παρέχει υψηλής ποιότητας πρωτεΐνη, αλλά και τακτική περίθαλψη από τον κτηνίατρο. Μην ξεχνάτε επίσης να ρίχνετε και μια ματιά στο στοματάκι της! Διότι ακόμη και τα δόντια της γάτας δεν προστατεύονται από την τερηδόνα…
Οι γάτες, που απολαμβάνουν βόλτες σε εξωτερικούς χώρους, θα πρέπει κατά το τακτικό τσεκάπ στον κτηνίατρο να λαμβάνουν προφυλάξεις κατά των παρασίτων και να εμβολιάζονται, εάν χρειάζεται. Για γάτες που περιφέρονται ελεύθερες έξω από το σπίτι είναι σημαντικό να παρέχεται μια πρωτογενή ανοσοποίηση κατά της λύσσας, του συναχιού και των επιδημιών. Εάν αποκτήσετε το γατάκι σας σε πολύ μικρή ηλικία, μπορείτε να το εμβολιάσετε επίσης κατά της λευχαιμίας. Σε μεγαλύτερα ζώα ωστόσο αυτό δεν έχει πλέον τόσο πολύ νόημα, δεδομένου ότι συχνά έχουν ήδη έρθει σε επαφή με τον παθογόνο μικροοργανισμό… Οι συστάσεις περί εμβολιασμών για τους κτηνιάτρους ανανεώνονται συνεχώς – έτσι μπορεί κανείς να κρατήσει εν τω μεταξύ απόσταση από ετήσιους εμβολιασμούς και να εμβολιάζει το κατοικίδιό του μόνο μία φορά κάθε δύο ή τρία χρόνια. Εάν σημαδέψετε τη γάτα σας ευκρινώς με τατουάζ ή μικροτσίπ, τότε θα μπορέσει πιο εύκολα να επιστρέψει στο σπίτι σας σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, ειδικά εάν μετακομίζετε. Απλά μην ξεχάσετε, αφού πρώτα τοποθετήσετε κάποιο διακριτικό σημάδι στη γάτα σας, να την καταχωρήσετε έπειτα σε ένα από τα μητρώα κατοικίδιων ζώων!
Επιπλέον, ένα ενδεδειγμένο για γάτες περιβάλλον είναι απαραίτητο, ώστε η Σαρτρέ σας να αισθάνεται απολύτως άνετα. Σε όλες τις γάτες θα πρέπει να δίνεται η δυνατότητα να απολαμβάνουν δραστηριότητες, όπως γρατσούνισμα, κρυφτό, χαλάρωση και παιχνίδι. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για ζώα που διαμένουν αποκλειστικά στο σπίτι. Ως μια γάτα φιλική προς τον άνθρωπο, η Σαρτρέ απολαμβάνει ιδιαίτερα στιγμές παιχνιδιού και χουχουλιάσματος με την «ανθρώπινη» οικογένειά της. Και με το διάσημο χαμόγελο και το βελούδινα απαλό τρίχωμά της, η Σαρτρέ πείθει κάθε γατόφιλο να συνεχίσει για λίγα λεπτά ακόμη τα χάδια μαζί της…
Σας ευχόμαστε να περνάτε υπέροχα με τη Σαρτρέ σας!
