Διατήρηση κοτόπουλων: 10 πράγματα που πρέπει να γνωρίζετε

Σκεφτείτε να έχετε ένα φρέσκο βιολογικό αυγό για πρωινό κάθε μέρα. Αν έχετε δικές σας κότες στο σπίτι, αυτό γίνεται πανεύκολα. Χρειάζεστε απλώς έναν μικρό κήπο, ένα κοτέτσι, τρεις με τέσσερις κότες και το σχέδιο «αυγά παραγωγής σας» σας είναι έτοιμο να ξεκινήσει. Για να είστε σίγουροι ότι οι κότες σας θα γεννήσουν αυγά, θα πρέπει να γνωρίζετε τις παρακάτω απαντήσεις στις δέκα πιο σημαντικές ερωτήσεις σχετικά με την εκτροφή τους.

Πόσες κότες μπορώ να διατηρώ μαζί;

Ανάλογα με τη φυλή και τις συνθήκες στις οποίες διατηρούνται, οι κότες γεννούν κατά μέσο όρο 180 έως 220 αυγά ετησίως. Επομένως, η θεωρία ότι μια κότα γεννά ένα αυγό κάθε μέρα δεν ισχύει. Ακόμη και οι υβριδικές κότες, γνωστές και ως «όρνιθες ωοπαραγωγής», οι οποίες έχουν εκτραφεί ειδικά για μαζική παραγωγή, γεννούν «μόνο» 330 αυγά το χρόνο – άρα δεν υπάρχουν φρέσκα αυγά για 35 ημέρες.

Για μια τετραμελή οικογένεια, θα πρέπει να πάρετε τουλάχιστον τρεις με τέσσερις κότες για να έχετε αρκετά αυγά για όλους. Αν θέλετε να δίνετε και στους γείτονες ή τους φίλους σας κανα αυγό που και που, χρειάζεστε περίπου έξι κότες.

Ποιος είναι ο βασικός εξοπλισμός για την εκτροφή κοτόπουλων;

Πριν πάρετε τις πρώτες κότες στον κήπο σας, θα πρέπει να είστε προετοιμασμένοι. Ο βασικός εξοπλισμός για τη διατήρησή τους περιλαμβάνει τα εξής:

✓ Ξύλινο κοτέτσι, με ανοιχτή αεροθυρίδα για καλό αερισμό, κούρνια, πρίζα για τροφοδοσία ρεύματος σε μια λάμπα το χειμώνα, ενδεχομένως θερμοπομπός ή λαμπτύρας ερυθρού φωτισμού (συνήθως δεν είναι απαραίτητο αν έχει καλή μόνωση το κοτέτσι).

✓ Χώμα, άμμος ή ξeρό άχυρο ως επίστρωση δαπέδου για το κοτέτσι

✓ Υψηλής ποιότητας τροφή για κοτόπουλα

✓ Ταΐστρα και ποτίστρα από πλαστικό που καθαρίζεται εύκολα

✓ Κουτί ωοτοκίας για την εναπόθεση των αυγών

✓ Περίφραξη , δίχτυ ή πλήρως κλειστός ορνιθώνας για να κυκλοφορούν ελεύθερα οι κότες

✓ Κλουβί μεταφοράς

Πόσος χώρος απαιτείται για την εκτροφή κοτόπουλων;

Δεδομένου ότι πολύ λίγοι από εμάς έχουν το δικό τους αγρόκτημα, γεννάται το εξής ερώτημα: πόσο μεγάλος πρέπει να είναι ο κήπος για να πάρουμε κότες;

Δεν υπάρχει μία γενική απάντηση σε αυτό το ερώτημα. Ακριβώς όπως ισχύει και για την ωοτοκία, ο χώρος που χρειάζονται οι κότες εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, όπως τι φυλή είναι, πόσο μεγάλες είναι, πόσες ζουν μαζί στον ίδιο χώρο και τι χαρακτήρας έχουν.

Εάν δεν έχετε πολύ χώρο, καλό είναι να προτιμήσετε μια μικρή φυλή κοτόπουλων, μιας και χρειάζονται λιγότερο χώρο από τους μεγαλύτερους ομοειδείς τους. Με τρεις μικρές κότες στον κήπο -δηλαδή τον ελάχιστο αριθμό που πρέπει να έχετε ως ιδιώτης- θα πρέπει να υπολογίζετε 1,5 επί 1,5 μέτρο ανά κότα.

Για το μικρότερο δυνατό αριθμό κοτόπουλων, χρειάζεστε επομένως μια έκταση περίπου πέντε τετραγωνικών μέτρων. Ωστόσο, αυτό είναι το ελάχιστο αναγκαίο. Κάθε επιπλέον τετραγωνικό μέτρο ευνοεί τις κότες σας, κάτι που φαίνεται και στην ποσότητα των αυγών που παράγουν.

Είναι γεγονός ότι οι ευτυχισμένες και υγιείς κότες γεννούν περισσότερα αυγά από τα αγχωμένα και άρρωστα ζώα. Επομένως, όσο περισσότερο χώρο μπορείτε να τους δώσετε για να τρέχουν ελεύθερα στο κοτέτσι, τόσο το καλύτερο. Ωστόσο, ένας μέσος κήπος φτάνει συνήθως για να διατηρήσετε τις δικές σας κότες.

Μπορώ να έχω κότες χωρίς κόκορα;

Όλοι θα ήθελαν να έχουν φρέσκα αυγά για πρωινό, λίγοι όμως θέλουν να ξυπνάνε από τον κόκορα κάθε πρωί.

Μην ανησυχείτε: οι κότες γεννούν αυγά με ή χωρίς κόκορα. Σε μια κατοικημένη περιοχή συνιστάται μάλιστα η διατήρησή τους χωρίς κόκορα, ώστε να αποφεύγονται τα προβλήματα με τους γείτονες.

Όταν έχετε κοτέτσι αποκλειστικά με κότες, η πιο κυρίαρχη συνήθως αναλαμβάνει τα ηνία. Επισης, γλιτώνετε κι εσείς από το θέαμα μιας ξεσκισμένης κότας, την οποία ο κόκορας χρησιμοποιεί για να «μαρκάρει» τις αγαπημένες του κότες.

Ποιες φυλές κοτόπουλων είναι κατάλληλες για αρχάριους;

Κότα με κότα διαφέρει και ο απλοϊκός διαχωρισμός μεταξύ καφέ, λευκών ή μαύρων κοτόπουλων δεν ανταποκρίνεται στην ποικιλομορφία των φυλών.

Στη Γερμανία αναγνωρίζονται περίπου 150 διαφορετικές φυλές κοτόπουλων. Υπολογίζεται ότι υπάρχουν σχεδόν 500 φυλές παγκοσμίως. Ωστόσο, είναι αμφιλεγόμενο σε ποιο βαθμό συμπεριλαμβάνονται τα υβρίδια. Οι φυλές διαφέρουν όχι μόνο ως προς το μέγεθος και την εμφάνιση (φτερά, χρώμα, σχήμα ράμφους), αλλά και ως προς τον χαρακτήρα τους και την ανάγκη τους για άσκηση.

Οι φυλές κοτόπουλων χωρίζονται χονδρικά στις ακόλουθες τρεις ομάδες ανάλογα με το μέγεθός τους και τη βασική τους χρήση:

1. Φυλές ωοτοκίας: Εκτρέφονται κυρίως για τις καλές ιδιότητες ωοτοκίας τους.
2. Κότες διπλής χρήσης: Αυτό το είδος χρησιμοποιείται και για τα αυγά και για το κρέας του.
3. Κότες κρεατοπαραγωγτής: Γεννούν λιγότερα αυγά, αλλά παράγουν πολύ κρέας.

Δεν είναι όλες οι φυλές κοτόπουλων εξίσου κατάλληλες για αρχάριους ή για διατήρηση σε ιδιωτικό κήπο. Εάν είναι ή πρώτη φορά που παίρνετε κότες, συνιστώνται οι ακόλουθες φυλές:

• Κότα Αραουκάνα (Πασχαλινή ωοτόκος), φυλή ωοτοκίας
• Κότα Μπίλεφλεντ, φυλή ωοτοκίας
• Κότα Νιου Χάμσαϊρ, φυλή ωοτοκίας
• Κότα Όρπινγκτον, φυλή ωοτοκίας
• Κότα Σίλκι, διακοσμητική φυλή
• Κότα Φόρβερκ, φυλή διπλής χρήσης
• Κότα Γουαϊντότ, φυλή ωοτοκίας

Συμβουλή: Πολλές από αυτές τις φυλές διατίθενται και σε παραλλαγή νάνων, οι οποίες έχουν γενικά τα ίδια χαρακτηριστικά με τους πιο μεγαλόσωμους συγγενείς τους. Αυτές οι νάνες κότες συνιστώνται ιδιαίτερα εάν έχετε περιορισμένο διαθέσιμο χώρο στον κήπο σας.

Τι τρώνε οι κότες;

Το βασικότερο όλων στη διατήρηση κοτόπουλων είναι η υψηλής ποιότητας τροφή που τους δίνετε. Συνιστώνται έτοιμα μείγματα σιτηρών και αλεύρων.

Επιπλέον, οι κότες ελευθέρας βοσκής τρέφονται με μούρα, σκουλήκια, σαλιγκάρια και έντομα που πιάνουν. Δεδομένου ότι είναι παμφάγα ζώα, μπορείτε επίσης να τα ταΐζετε με πολλά αποφάγια από την κουζίνα.

Υπολείμματα που μπορούν να τρώνε οι κότες:	Υπολείμματα που δεν μπορούν να τρώνε οι κότες:
Υπολείμματα λαχανικών, όπως φύλλα μαρουλιού, πρασινάδα καρότου, φλούδες πατάτας & πατάτες	Μουχλιασμένη ή χαλασμένη τροφή (αρρωσταίνουν και οι κότες από αυτό)
Ρύζι, μπαγιάτικο ψωμί, γιαούρτι, κουάρκ	Μη ισορροπημένη διατροφή, όπως πολύ ψωμί
Υπολείμματα φρούτων, όπως μπανάνες με καφέ κηλίδες, ζαρωμένα μήλα ή μερικά μούρα από τον θάμνο.	Προσοχή με τα πολλά φρούτα (κίνδυνος διάρροιας).

Επιπλέον, οι κότες χρειάζονται χαλίκια για να έχουν υγιή πέψη, τα οποία περιλαμβάνονται ήδη σε πολλά μείγματα πλήρους τροφής.

Κατά τη διάρκεια της ωοτοκίας και το χειμώνα, οι κότες χρειάζονται μια διατροφή πλούσια σε ενέργεια και πρωτεΐνες, ενώ συνιστώνται επίσης πρόσθετες βιταμίνες και μέταλλα κατά τις περιόδους αυτές.

Πού μπορώ να αγοράσω κότες και πόσο κοστίζουν;

Είτε πρόκειται για σκύλο είτε για κότα, δεν πρέπει να αγοράζετε ένα ζώο απερίσκεπτα στην αγορά ή στο διαδίκτυο. Στις περισσότερες περιπτώσεις, αυτές οι «ευκαιρίες» είναι διασταυρώσεις και δεν μπορείτε να ξέρετε σε ποιο βαθμό είναι κατάλληλες για διατήρηση στον κήπο, πόσα αυγά γεννούν το χρόνο και πόσο υγιή θα αναπτυχθούν.

Μπορείτε να αποφύγετε αυτόν τον κίνδυνο αγοράζοντας ελεγμένες καθαρόαιμες κότες από έναν εκτροφέα. Με αυτόν τον τρόπο μπορείτε να είστε σίγουροι ότι πρόκειται για υγιή και ζωηρά ζώα που θα σας παρέχουν φρέσκα αυγά για πολλά χρόνια.

Οι τιμές ανά κότα μπορεί να διαφέρουν σημαντικά ανάλογα με τη φυλή και την περιοχή. Μια μέση η τιμή αγοράς για τις κοινές φυλές κυμαίνεται μεταξύ 10 και 15 ευρώ.

Επιτρέπεται η διατήρηση κοτόπουλων σε κατοικημένες περιοχές;

Στη Γερμανία, η ιδιωτική εκτροφή κοτόπουλων σε κατοικημένες περιοχές επιτρέπεται γενικά. Ωστόσο, οι τοπικές αρχές και οι δήμοι έχουν το δικαίωμα να απαγορεύουν τη διατήρησή τους σε ορισμένες κατοικημένες περιοχές.

Για να είστε σίγουροι, θα πρέπει, επομένως, να ενημερωθείτε για τους κανονισμούς στην αρμόδια αρχή του τόπου κατοικίας σας πριν αποκτήσετε το δικό σας κοπάδι.

Θα πρέπει επίσης να δηλώσετε ότι διατηρείτε κότες στις αρχές, διαφορετικά,  ενδεχομένως να έχετε μεγάλο πρόβλημα σε περίπτωση εκδήλωσης μιας ασθένειας, όπως η γρίπη των πτηνών.

© Aungsumol / stock.adobe.com

Μπορούν οι κότες να μείνουν έξω το χειμώνα;

Για να μπορέσουν οι κότες να γεννήσουν αυγά, χρειάζονται περίπου 16 ώρες φως ημέρας. το οποίο φυσικά είναι πρόβλημα τον χειμώνα που οι μέρες είναι πιο μικρές. Ωστόσο, μπορείτε εύκολα να το διορθώσετε βάζοντας μια λάμπα στο κοτέτσι.

Είναι σημαντικό η λάμπα να είναι αρκετά φωτεινή και το κοτέτσι αρκετά μεγάλο, ώστε οι κότες να μπορούν να μετακινούνται εύκολα στο εσωτερικό του. Σε πολύ λίγες κότες αρέσει ο κρύος, βροχεός καιρός και γι’ αυτό προτιμούν να μένουν σε προστατευμένο κοτέτσι ή κάτω από στεγασμένο υπαίθριο χώρο το χειμώνα.

Πώς καταλαβαίνω ότι μια κότα είναι άρρωστη;

Τα φαλακρά σημεία, η διάρροια, η αδυναμία, ο λήθαργος, η άρνηση να φάει ή η διακοπή της ωοτοκίας μπορεί να είναι σημάδια ότι η κότα σας είναι άρρωστη. Σε αυτή την περίπτωση, θα πρέπει να συμβουλευτείτε έναν ειδικό, για παράδειγμα έναν κτηνοτρόφο στην περιοχή σας.

Εναλλακτικά, μπορείτε να πάτε την κότα στον κτηνίατρο. Ωστόσο, θα πρέπει πρώτα να ρωτήσετε αν ο κτηνίατρος έχει εμπειρία με κότες γιατί δεν ασχολούνται όλα τα κτηνιατρεία με το είδος.

Οι πιο συχνές ασθένειες στις κότες ειναι οι εξής:

• Προσβολή από παράσιτα (σκουλήκια, ψείρες, ψύλλους ή ακάρεα αίματος)
• Γρίπη
• Κρυολόγημα
• Διάρροια
• Κοκκιδίωση

Ο κίνδυνος να προσβληθεί μια από τις κότες σας από μια από τις παραπάνω ασθένειες μπορεί να μειωθεί σημαντικά με μια ισορροπημένη διατροφή, τις σωστές συνθήκες εκτροφής και, πάνω απ’ όλα, με καλή υγιεινή στο κοτέτσι.

Τα παράσιτα και οι ασθένειες σπάνια εμφανίζονται με την προϋπόθεση ότι τα ζώα έχουν αρκετό χώρο για να περιφέρονται, δεν ζουν πάρα πολλές κότες σε πολύ μικρό χώρο και το κοτέτσι καθαρίζεται τακτικά.

Η υγιεινή διατήρηση των κοτών δεν σταματά στο καθημερινό μάζεμα των αυγών. Θα πρέπει επίσης να καθαρίζετε κάθε μέρα την ποτίστρα και την ταΐστρα, να βάζετε φρέσκο νερό, να αλλάζετε την στρωμνή και να καθαρίζετε το δάπεδο κάτω, αν χρειάζεται. Οι κούρνιες και ο περιφραγμένος χώρος θα πρέπει επίσης να καθαρίζονται κάθε λίγες ημέρες και να απομακρύνονται τα περιττώματα.