Αθλητικός, έξυπνος και ευαίσθητος – με την περιγραφή των χαρακτηριστικών γνωρισμάτων του χαρακτήρα του, ο Αυστραλιανός Κέλπι θα είχε σίγουρα τις περισσότερες πιθανότητες επιτυχίας σε μια υπηρεσία γνωριμιών. Ωστόσο, ο Αυστραλιανός Ποιμενικός αφοσιώνεται κυρίως στην εργασία του με τα πρόβατα.
Χαρακτηριστικά
Είναι κατανοητό ότι σήμερα η εργασία δίπλα στα ζώα δεν παίζει πλέον πρωταρχικό ρόλο στην εκτροφή του Αυστραλιανού Κέλπι. Αλλά τα απαραίτητα για την εκτροφή χαρακτηριστικά, όπως χαρά για κίνηση, αντοχή και αφοσίωση διακρίνουν ακόμη και σήμερα αυτόν τον καθαρόαιμο σκύλο. Είναι ένας ευκίνητος σκύλος με ζήλο, φλογερό ταμπεραμέντο, ο οποίος μπορεί να είναι επίσης πολύ πράος, ήρεμος και υπάκουος με συνεπή εκπαίδευση και υποστήριξη. Όταν μαθαίνει να κινείται και να απασχολείται, για παράδειγμα σε σχολές εκπαίδευσης ή σε γυμναστήρια σκύλων, τότε ο Κέλπι ενδείκνυται και ως οικογενειακός σκύλος. Αγαπά τα παιδιά και ακολουθεί την οικογένεια του πολύ πιστά και στοργικά. Μπορεί σε κάποιον ξένο να συμπεριφέρεται μεν με κάποια καχυποψία, αλλά δε θεωρείται σκύλος-προστάτης, παρά την υψηλή εγρήγορση και τόλμη του. Απέναντι σε άλλους σκύλους, ο σκύλος Κέλπι είναι πολύ ανοιχτός και κοινωνικός επομένως και η συμβίωση με άλλα ζώα κυλά συνήθως πολύ ήρεμα μετά από τη συνήθη περίοδο προσαρμογής.
Εμφάνιση
Ο μεσαίου μεγέθους Αυστραλιανός Κέλπι δεν είναι μόνο «έξυπνος σαν αλεπού», ακόμη και το σχήμα του κεφαλιού του θυμίζει εκείνο της αλεπούς. Τα μάτια του είναι αμυγδαλωτά και οι κυνόδοντες διακρίνονται κάθαρα. Η φουντωτή ουρά, που σηκώνεται όταν είναι δραστήριος, κρέμεται κάτω σε ένα ελαφρύ τόξο. Το κοντό τρίχωμα του Κέλπι με κοντό και πυκνό υπομανδύα προστατεύει όχι μόνο από υπερβολικό κρύο και ζέστη, αλλά χάρη στη σκληρή και κοντή τρίχα του, είναι επίσης εντελώς αδιάβροχο. Ο χρωματισμός του τριχώματός του μπορεί να ποικίλλει σε μεγάλο βαθμό. Αν και η πλειοψηφία των Κέλπι που εκτρέφονται σήμερα έχουν μονόχρωμο τρίχωμα, το χρωματικό φάσμα του εκτείνεται από μαύρο, μαύρο-καφετί, διάφορες αποχρώσεις του μπλε, έως κόκκινο, κόκκινο-καφετί, καφέ σοκολατί ή ακόμη και κρεμ.
Ιστορία
Το τρίχωμα της σκυλίτσας, από την οποία πήρε το όνομά της αυτή η φυλή, ήταν μαύρο-καφετί. Το 1870 η οικογένεια μεταναστών Rutherford από τη Σκωτία έφερε από τις Βρετανικές Νήσους στην Αυστραλία έξι Κόλλεϊ χρώματος μαύρου και ανοιχτού καφέ. Οι ποιμενικοί, οι οποίοι παρεπιμπτόντως ονομάζονται γενικά Κόλλεϊ στη Σκωτία, λόγω της εργατικότητάς τους, προκάλεσαν το ενδιαφέρον των αυστραλιανών εκτροφέων προβάτων και έτσι ξεκίνησε η διασταύρωσή τους με άλλους, κυρίως Αγγλικούς Ποιμενικούς. Σε μία από αυτές τις διασταυρώσεις γεννήθηκε μια σκυλίτσα, στην οποία δόθηκε το όνομα „Kelpie“ (Κέλπι), που στη Σκωτική Γαελική γλώσσα σημαίνει «πνεύμα του νερού». Η Κέλπι κέρδισε το 1873 σε ένα διαγωνισμό ποιμενικών σκύλων και με αυτόν τον τρόπο, αυξήθηκε σημαντικά η ζήτηση για αυτή την εκτροφή. Μια νέα φυλή σκύλων είχε γεννηθεί! Τα πρώτα πρότυπα για το Αυστραλιανό Κέλπι, που πήρε το όνομά του από εκείνη τη θηλυκή σκυλίτσα, συγγράφηκαν το 1902. 87 χρόνια αργότερα, το έτος 1989, όταν ο Αυστραλιανός Κέλπι αναγνωρίστηκε τελικά ως ανεξάρτητη φυλή από την FCI.
Εκτροφή και Υγεία
Ενώ ο στενός συγγενής του, ο «εργατικός Κέλπι» εκτρέφεται αποκλειστικά για την οδήγηση και το φύλαγμα των ζώων, σήμερα θεωρούνται άλλα κριτήρια σημαντικά, όσον αφορά στην εκτροφή του Αυστραλιανού Κέλπι. Για μεγάλο χρονικό διάστημα, οι εκτροφείς έδιναν τόσο μεγάλη σημασία στο χρώμα, την εμφάνιση και την επιτυχία σε εκθέσεις σκύλων, ώστε ακόμη και σήμερα ο Αυστραλιανός Κέλπι εξακολουθεί να χαρακτηρίζεται ως “Show Kelpie”. Δυστυχώς ξεχάστηκε ότι ο Αυστραλιανός Κέλπι εξακολουθεί να είναι στις καρδιές μας ένας σκύλος εργασίας, που είναι εξίσου ευκίνητος, εύστροφος και δραστήριος, όπως ο “Working Kelpie”. Όσον αφορά στην εκτροφή του στην Ευρώπη, χαρακτηριστικά, όπως η αθλητικότητα, η υγεία, η ετοιμότητα απόδοσης και η δυνατότητα εκπαίδευσης, εξακολουθούν ευτυχώς να θεωρούνται σημαντικά. Έτσι, ακόμη και σε αθλητικές εκδηλώσεις σκύλων συναντά κανείς όλο και συχνότερα τον Αυστραλιανό Κέλπι. Αυτός δεν ενθουσιάζεται μόνο για αθλήματα σκύλων, όπως Agility, Obedience, Flyball και Frisbee, αλλά και όταν εργάζεται ως σκύλος διάσωσης, σκύλος ανίχνευσης ναρκωτικών και εκρηκτικών ουσιών ή σκύλος-συνοδός.
Για τους εκτροφείς του Αυστραλιανού Κέλπι, τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του χαρακτήρα του θεωρούνται εξίσου σημαντικά, όπως η αθλητικότητά του. Έτσι αποκλείονται από την εκτροφή για παράδειγμα σκύλοι, που δείχνουν πολύ επιθετικοί ή εξαιρετικά φοβητσιάρηδες.
Ο Αυστραλιανός Κέλπι θεωρείται υγιής φυλή και προκειμένου αυτό να παραμείνει ως έχει, κάθε σκύλος που πηγαίνει για εκτροφή, υποβάλλεται σε λεπτομερή έλεγχο της υγείας του. Εκτός από την προβλεπόμενη προληπτική αγωγή κατά των γενικών ενδοπαρασίτων και εξωπαρασίτων, οι σκύλοι ελέγχονται κυρίως για κληρονομικές ασθένειες. Η εξέταση των αρθρώσεων του ισχίου και των αγκώνων, προκειμένου να αποκλειστεί το ενδεχόμενο δυσπλασίας, καθώς και η εξέταση των ματιών προβλέπονται σήμερα στις περισσότερες χώρες.
Συνθήκες διαβίωσης: κατοχή και φροντίδα
Ο κόπος για τη φροντίδα ενός Αυστραλιανού Κέλπι είναι συνήθως μικρός. Οι τακτικές θεραπείες κατά των σκουληκιών και οι αγωγές κατά των παρασίτων είναι συνεχώς απαραίτητες – καθόλου παράξενο, αν αναλογιστεί κανείς ότι σε αυτόν το σκύλο αρέσει πολύ να βρίσκεται σε εξωτερικούς χώρους – ωστόσο η περιποίηση του τριχώματός του δεν είναι χρονοβόρα, όπως σε πολλές φυλές σκύλων. Χάρη στο κοντό τρίχωμά του, αρκεί το τακτικό βούρτσισμα, ώστε να απομακρύνετε βρωμιά και σκόνη.
Αντιθέτως, πολλή ώρα παίρνει η εκπαίδευση και η απασχόληση του Κέλπι. Οι σκύλοι αυτής της φυλής έχουν έντονη ανάγκη για απασχόληση και κίνηση. Οι Αυστραλιανοί Κέλπι είναι πραγματικά πολύ δραστήριοι και αγαπούν τις μεγάλες βόλτες και χρειάζονται πολλές εξόδους. Είναι αυτονόητο ότι τόσο δραστήριοι σκύλοι με φλογερό ταμπεραμέντο δεν ανήκουν κλεισμένοι σε ένα διαμέρισμα της πόλης, αλλά αισθάνονται πιο άνετα σε ένα μεγάλο κήπο. Η πολλή κίνηση είναι μεν απαραίτητη για τον Αυστραλιανό Κέλπι, αλλά δεν αρκεί σε αυτήν την έξυπνη και εργατική φυλή σκύλων. Έτσι οι Κέλπι θα πρέπει να ενθαρρύνονται όχι μόνο σωματικά, αλλά και πνευματικά. Οι σκύλοι αυτής της φυλής θεωρούνται πολύ ανεξάρτητοι και τους αρέσει να επεξεργάζονται με λεπτομέρεια το νόημα μιας εντολής. Δεν τους αρέσουν οι βαρετές, μονομερείς και πάντα επαναλαμβανόμενες ασκήσεις και ως εκ τούτου, προτιμούν να αναζητούν μια άσκηση που φαντάζει σκόπιμη στα μάτια τους – όχι πάντα προς τέρψη του ιδιοκτήτη τους.
Ακόμη και αν στους Αυστραλιανούς Κέλπι αρέσει να μαθαίνουν, δεν θα έπρεπε σε καμιά περίπτωση να συμπεράνει κανείς ότι αυτοί θα μπορούσαν να εκπαιδεύονται εύκολα. Η μεγάλη ευφυΐα τους, σε συνδυασμό με την έντονη ανεξαρτησία, απαιτεί πολλή δημιουργικότητα και συνέπεια στην εκπαίδευση, καθώς και στην κατοχή και τις συνθήκες διαβίωσης αυτής της φυλής.
Ωστόσο, αν κάποιος κατανοήσει το ταμπεραμέντο και τη χαρά των ζώων για κίνηση και είναι διατεθειμένος να αφιερώσει πολύ χρόνο για την εκπαίδευση και την απασχόληση (ενδεχομένως σε γυμναστήριο σκύλων), αποκτώντας έναν Αυστραλιανό Κέλπι, λαμβάνει έναν εξαιρετικά πιστό και αφοσιωμένο σύντροφο, ο οποίος χάρη στην πολυμέρεια, την αντοχή και τη σβελτάδα του θα του δίνει χαρά για πολλά χρόνια. Οι σκύλοι Κέλπι αγαπούν τις αγκαλιές με τους οικείους ανθρώπους τους και τους αρέσει παρεμπιπτόντως να μοιράζουν καμιά φορά φιλάκια – γι’ αυτό μην ανησυχείτε, αυτοί οι σκύλοι δεν προσέχουν μόνο τα πρόβατα!