Άγριος σκύλος-φύλακας ή ένας λίγο μεγαλόσωμος σκύλος που κατέληξε να γίνει σκύλος του σαλονιού; Οι απόψεις διίστανται για το Ντόμπερμαν. Η εικόνα του ως επικίνδυνο θηρίο, που έχουμε γενικά στο μυαλό μας για αυτή τη φυλή, οφείλεται κυρίως στις πολυάριθμες εμφανίσεις του στην οθόνη ως άγριος σκύλος. Ωστόσο, μετά την επιτυχημένη αμερικανική σειρά «Magnum», τα Ντόμπερμαν απολαμβάνουν κυριολεκτικά τη λατρεία του κόσμου.
Χαρακτηριστικά γνωρίσματα
Kατά κύριο λόγο, το Ντόμπερμαν είναι και παραμένει ένας σκύλος-φύλακας και προστάτης. Είναι θαρραλέος, με αυτοπεποίθηση και ατρόμητος και ως εκ τούτου, ενδείκνυται εξαιρετικά ως σκύλος εργασίας στην αστυνομία ή το στρατό. Έτσι, ακόμη και με βάση το σημερινό πρότυπο της φυλής σύμφωνα με την FCI, απαιτούνται μέσα επίπεδα τραχύτητας και αντοχής πόνου.
Κατά βάθος, η φύση του χαρακτήρα του Ντόμπερμαν είναι ωστόσο ήρεμη. Με ένα ικανό και αξιόπιστο φροντιστή στο πλευρό του, ο οποίος θα μπορεί να του παρέχει την κατάλληλη εκπαίδευση και απασχόληση, ένας Ντόμπερμαν μπορεί να είναι πολύ πράος και χαδιάρης σκύλος.
Όσον αφορά στην εικόνα του ως κυνομάχος, οι θαυμαστές του κλείνοντας το μάτι τον αποκαλούν επίσης «χαδιάρη μαχητή». Μέσα στην οικογένειά του, το Ντόμπερμαν είναι πάρα πολύ πιστός, στοργικός σκύλος και αγαπά τα παιδιά. Ένα Ντόμπερμαν θα υπερασπιζόταν την οικογένειά του χωρίς δισταγμό και έτσι, όταν συναντά ξένους, έχει αρχικά μια έμφυτη επιφυλακτικότητα. Αυτό δεν σημαίνει ωστόσο ότι ο ίδιος ορμά δείχνοντας τα δόντια του σε κάθε εισβολέα: ένας καλά εκπαιδευμένος και κοινωνικοποιημένος σκύλος δεν θα επιτεθεί ποτέ σε κάποιον, ούτε θα τον δαγκώσει χωρίς λόγο. Το Ντόμπερμαν δείχνει την αγριότητά του μόνο κατόπιν εντολών. Όπως συμβαίνει και με όλους τους σκύλους, έχει μεγάλη σημασία, ποιος «έχει τον έλεγχο». Ένα Ντόμπερμαν χρειάζεται έναν έμπειρο και σίγουρο ιδιοκτήτη-ηγέτη αγέλης, που θα του δείχνει ξεκάθαρα ότι ξέρει, τι πρέπει να κάνει. Αν ένας τέτοιος φροντιστής κερδίσει έστω και μια φορά την εμπιστοσύνη του σκύλου, τότε ο σκύλος θα του είναι υπάκουος και θα τον ακολουθεί πάντα.
Παρατηρείται πιο έντονα από ότι σε πολλές άλλες φυλές ότι ο χαρακτήρας του Ντόμπερμαν είναι ο καθρέφτης του ίδιου του ιδιοκτήτη του. Ένας κυρίαρχος και ήρεμος ιδιοκτήτης θα γνωρίσει στο πλευρό του επίσης έναν υπάκουο σκύλο, γεμάτο αυτοπεποίθηση.
Οι σκύλοι αυτής της φυλής έχουν να επιδείξουν πολύ καλή υπακοή και μεγάλη χαρά για εργασία. Έχουν μια εξαιρετικά γρήγορη αντιληπτικότητα και είναι ιδιαίτερα αποδοτικοί. Το Ντόμπερμαν θεωρείται μάλιστα η πέμπτη πιο έξυπνη φυλή σκύλων στον κόσμο. Εάν κάποιος γνωρίζει να εκτιμά και να ενισχύει αυτά τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα, τότε τα Ντόμπερμαν ενδείκνυνται μάλιστα και ως οικογενειακοί σκύλοι.
Εμφάνιση
Παρά την ήρεμη φύση του χαρακτήρα του, ο λόγος, για τον οποίο ένα Ντόμπερμαν δίνει εκ πρώτης όψεως την εντύπωση ότι πρόκειται για ένα σκύλο-φύλακα, οφείλεται κυρίως στην επιβλητική του εμφάνιση. Ο δυνατός και μυώδης σκύλος δείχνει σχεδόν ευγενής, χάρη στις κομψές γραμμές του σώματός του, την περήφανη κορμοστασιά του και την αποφασιστική έκφραση. Για πολλούς από τους θαυμαστές του, ενσαρκώνει την ιδεατή εικόνα ενός σκύλου.
Με τo κόψιμο των μεσαίου μεγέθους αυτιών και της ουράς, που είναι χαρακτηριστικά για τα Πίνσερ, ενισχυόταν παλαιότερα ακόμη περισσότερο η κομψή και απειλητική του εμφάνιση. Λίγο μετά τη γέννηση ακρωτηριάζονταν αρχικά η ουρά των κουταβιών Ντόμπερμαν. Σε ηλικία λίγων εβδομάδων κόβονταν τελικά και τα αυτιά, αποκτώντας σχήμα. Με τη βοήθεια ενός αυτοκόλλητου επιδέσμου και ενός νάρθηκα, τον οποίο το νεαρό Ντόμπερμαν έπρεπε να φορά για αρκετές εβδομάδες, τα αυτιά κρατιούνταν σε όρθια θέση, μέχρι τελικά να γίνουν τα γνωστά όρθια αυτιά. Το κόψιμο αρχικά δεν εφαρμοζόταν ως πρακτική για λόγους που σχετίζονταν με την εξωτερική εμφάνιση, αλλά πολύ περισσότερο για να βοηθά τα Ντόμπερμαν στην εκτέλεση των καθηκόντων τους ως σκύλοι φύλαξης και προστασίας. Ένας εισβολέας θα δυσκολευόταν περισσότερο να αποκρούσει ένα Ντόμπερμαν με κοντά πεταχτά αυτιά και κοντή ουρά. Το κόψιμο κάνει το Ντόμπερμαν να φαίνεται ακόμη πιο απρόσβλητο. Για μεγάλο χρονικό διάστημα οι λάτρεις της φυλής θεωρούσαν ως «γνήσια Ντόμπερμαν», μόνο όσα εξ’ αυτών είχαν κομμένα αυτιά.
Για λόγους διασφάλισης της καλής διαβίωσης των ζώων, απαγορεύτηκε ευτυχώς στη δεκαετία του ’80 και του ’90 το κόψιμο των αυτιών και της ουράς. Τα κρεμαστά αυτιά και η μακριά ουρά χαρίζουν στο κάποτε απειλητικό Ντόμπερμαν μια μαλθακή και φιλική χαρακτηριστική εμφάνιση. Ακόμη και εάν πολλοί πρώην θαυμαστές του Ντόμπερμαν αρνήθηκαν να συμμορφωθούν με την απαγόρευση σχετικά με το κόψιμο των αυτιών και της ουράς, και μερικοί διαμαρτυρόμενοι εκτροφείς εγκατέλειψαν ακόμη και την εκτροφή τους, το Ντόμπερμαν με τα γοητευτικά κρεμαστά αυτιά κέρδισε επίσης πολλούς νέους οπαδούς. Έτσι, ο άλλοτε άγριος σκύλος-φύλακας έγινε ξαφνικά ολοένα και περισσότερο περιζήτητος ως οικογενειακός σκύλος.
Ταυτόχρονα, έγινε δημοφιλής και η καφέ παραλλαγή του Ντόμπερμαν. Αν και το χρώμα του τριχώματος δεν έχει φυσικά καμιά επιρροή στη φύση του σκύλου, ένα καφέ Ντόμπερμαν δεν δείχνει για πολλούς τόσο απειλητικό όσο ένας μαύρος εκπρόσωπος της φυλής του. Έτσι, ακόμη και σε ταινίες και τηλεοπτικές σειρές χρησιμοποιήθηκαν ως επί το πλείστον μόνο μαύρα Ντόμπερμαν. Η καφέ παραλλαγή είναι λιγότερο γνωστή από ότι το μαύρο χρώμα τριχώματος με σημάδια σε ερυθρό χρώμα της σκουριάς. Οι καφέ σκύλοι προτιμώνται συχνά περισσότερο ως κομψοί σκύλοι-κυνηγοί παρά ως ένα Ντόμπερμαν. Εκτός από το μαύρο και καφέ χρώμα τριχώματος με το χαρακτηριστικό κόκκινο-καφέ πορφυρό, το Ντόμπερμαν υπάρχει σε μπλε, λευκό και κιτρινόφαιο. Το γυαλιστερό και λείο τρίχωμα του μεγαλόσωμου σκύλου μήκους 63-72 cm είναι κοντό και πυκνό, χωρίς υπομανδύα.
Ιστορία
Η ιστορία των σημερινών μαύρων και καφέ Ντόμπερμαν ξεκινά ωστόσο αρχικά με την γκρι σκυλίτσα «Schnuppe». Ανήκε στο Γερμανό Friedrich Louis Dobermann, τον ιδρυτή και ονοματοδότη της μετέπειτα φυλής σκύλων Ντόμπερμαν, ο οποίος έζησε από το 1834 έως το 1894 στη μικρή πόλη Απόλντα της Θουριγγίας. Για προσωπική προστασία στο επάγγελμά του, ο κος Dobermann αναζητούσε ιδιαίτερα άγρυπνους και άγριους σκύλους. Τι επάγγελμα ακριβώς έκανε ο Dobermann, παραμένει ωστόσο αδιευκρίνιστο. Στις προφορικές παραδόσεις, γίνεται λόγος ότι επρόκειτο για έναν φοροεισπράκτορα, νυχτοφύλακα, αστυνομικό ή πτωματοσυλλέκτη. Αντιθέτως είναι σίγουρο ότι ο Dobermann εργαζόταν επίσης ως μπόγιας του δήμου, επάγγελμα που του έδινε το δικαίωμα να συλλαμβάνει αδέσποτους σκύλους και να τους θανατώνει, εάν δεν βρισκόταν κάποιος ιδιοκτήτης. Ο ίδιος άφηνε απείραχτους τους ιδιαίτερα άγρυπνους και άγριους σκύλους και τους ζευγάρωνε για αναπαραγωγή. Την αγαπημένη του σκυλίτσα ονόματι Schnuppe, ένα γκρι ημίαιμο από τον πληθυσμό των σκύλων που προέρχονταν γύρω από την Απόλντα, τη διασταύρωσε με ένα «σκύλο των χασάπηδων». Οι «σκύλοι των χασάπηδων» αποτέλεσαν κατά κάποιον τρόπο τον πρόδρομο των Ρότβαϊλερ, προέρχονται από πρόσμιξη με ένα είδος Ποιμενικού σκύλου, που εμφανίστηκαν στη Θουριγγία με μαύρο χρώμα τριχώματος, το οποίο είχε σημάδια σε ερυθρό χρώμα της σκουριάς. Για την εκτροφή του χρησιμοποίησε επίσης ημίαιμους εκπροσώπους του είδους, από Πίνσερ και κυνηγετικούς σκύλους.
Ο στόχος του Dobermann, να εκτρέψει σκύλους-προστάτες, που θα υπερασπίζονται άφοβα το σπίτι και την αυλή, διαδόθηκε. Σύντομα η νέα φυλή, η οποία μοιάζει αρκετά στο σημερινό Ντόμπερμαν, ανακαλύφθηκε ως αστυνομικός σκύλος. Χάρη στην αποδοτική εργασία του, ως σκύλος-αγγελιοφόρος και σκύλος ανίχνευσης, δόθηκε στο Ντόμπερμαν το παρατσούκλι «σκύλος-χωροφύλακας». Στις αρχές του 20ού αιώνα, το Ντόμπερμαν αναγνωρίστηκε στη Γερμανία επίσημα ως «αστυνομικός σκύλος».
Μετά το θάνατο του Friedrich Dobermann, ο Otto Göller, ο οποίος καταγόταν επίσης από την Απόλντα, υιοθέτησε μερικούς σκύλους που εξέτρεφε ο Dobermann και τους διασταύρωσε με άλλες φυλές σκύλων και ημίαιμα. Στη γνωστή σήμερα εμφάνιση των Ντόμπερμαν πιθανότατα συνέβαλαν οι ακόλουθες φυλές σκύλων: Ρότβαϊλερ (σκύλος του χασάπη), Γερμανικός Ποιμενικός, Γερμανικό Πίντσερ, Βαϊμαράνερ, κυνηγετικοί σκύλοι και Γκρεϊχάουντ.
Από το γνωστό του Goswin Tischler , ο Göller αγόρασε τον αρσενικό σκύλο «Graf Belling», ο οποίος ενσωμάτωνε σχεδόν τέλεια τόσο τα εξωτερικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα όσο και τη φύση του χαρακτήρα του γνωστού σήμερα τύπου Ντόμπερμαν. Ο Graf Belling κληροδότησε αυτά τα χαρακτηριστικά με αξιοπιστία στους απογόνους του, συμβάλλοντας έτσι αποφασιστικά στη δημιουργία ενός σταθερού προτύπου της φυλής Ντόμπερμαν. Ο Göller, ο οποίος στο εκτροφείο του «von Thüringen» είχε εν μέρει στην κατοχή του 150 σκύλους, εμπορεύτηκε ενεργά τα άγρυπνα και θαρραλέα τετράποδα και διέδωσε τη φυλή Ντόμπερμαν έξω από τα σύνορα της χώρας του σε όλο τον κόσμο. Ο Göller ήταν αυτός, ο οποίος ίδρυσε στις 27 Αυγούστου 1899 την πρώτη λέσχη σκύλων Ντόμπερμαν. Στο όνομα της ένωσης «Dobermann-Pinscher-Klub Apolda» εμφανίστηκε για πρώτη φορά η ονομασία «Ντόμπερμαν-Πίνσερ» (Dobermann-Pinscher). Προηγουμένως η φυλή ονομαζόταν, όπως και σήμερα πάλι, μόνο «Ντόμπερμαν». Ως ιδρυτές και πρωτοπόροι της φυλής Ντόμπερμαν θεωρούνται μαζί με τους Friedrich Dobermann και Otto Göller, ο Goswin Tischler με το εκτροφείο του «von Grönland» και ο Gustav Beyer με το εκτροφείο του «von Ilm-Athen».
Το Ντόμπερμαν έκανε την επιτυχία του ως περιζήτητος αστυνομικός και στρατιωτικός σκύλος στους δύο Παγκόσμιους Πολέμους. Στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο χρησιμοποιήθηκε στο γερμανικό στρατό ξηράς ως σκύλος-αγγελιοφόρος, σκύλος ανίχνευσης ναρκών και διάσωσης. Ο ατρόμητος και αξιόπιστος σκύλος εντυπωσίασε ακόμη και τους Αμερικάνους και γι’ αυτό, στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο χρησιμοποιήθηκε τόσο από τη γερμανική όσο και από την αμερικανική πλευρά ως στρατιωτικός σκύλος. Το Ντόμπερμαν απέκτησε θλιβερή φήμη ως προτιμώμενος σκύλος υπηρεσίας σε στρατόπεδα συγκέντρωσης.
Εκτροφή και σκοπός εκτροφής
Στην αρχή εκτροφής της φυλής Ντόμπερμαν, το επίκεντρο ήταν σαφώς στραμμένο στις επιδόσεις. Ακόμη και σήμερα, τα Ντόμπερμαν είναι κυρίως σκύλοι εργασίας, που είναι περιζήτητοι ως σκύλοι-φύλακες, αστυνομικοί και στρατιωτικοί σκύλοι, κυνηγετικοί σκύλοι (για την καταπολέμηση της κλοπής ή εξόντωσης οικόσιτων ζώων), σκύλοι-προστάτες, καθώς και σκύλοι θεραπείας και σκύλοι–οδηγοί τυφλών.
Σήμερα, τα ευέλικτα τετράποδα αναγνωρίζονται ολοένα και περισσότερο και ως οικογενειακοί σκύλοι. Ενώ στην εκτροφή σκύλων εργασίας παίζουν σημαντικό ρόλο κυρίως η αγριότητα και η επαγρύπνηση για την επιλογή των εκτρεφόμενων ζώων, αυτά τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα δεν είναι και τόσο σημαντικά στην εκτροφή οικογενειακών σκύλων και σκύλων-συνοδών. Για το λόγο αυτό, σε αυτή την εκτροφή προτιμώνται σκύλοι με έναν ισορροπημένο και φιλικό χαρακτήρα. Κατά κανόνα, οι εγγεγραμμένες ενώσεις εξειδικεύονται στις μέρες μας είτε στην εκτροφή σκύλων εργασίας είτε στην εκτροφή οικογενειακών σκύλων.
Όποιος ασχοληθεί με την αγορά ενός Ντόμπερμαν, θα πρέπει λοιπόν αρχικά να ρωτήσει τον εκτροφέα σχετικά με τους στόχους εκτροφής του. Αξιόπιστους και έμπειρους εκτροφείς βρίσκει κανείς καλύτερα μεταξύ των μελών μιας εγγεγραμμένης ένωσης της φυλής Ντόμπερμαν. Είναι σημαντικό, ο εκτροφέας να είναι ανοιχτός για διάλογο και απαντήσεις στα ερωτήματά σας, να δείχνει πρόθυμα τα ζώα-γονείς και τις εγκαταστάσεις του εκτροφείου του και να δίνει μεγάλη σημασία στην υγεία των ζώων και την εξοικείωσή τους με το περιβάλλον.
Συνθήκες διαβίωσης, εκπαίδευση και περιποίηση
Ακόμη και στα Ντόμπερμαν, που εκτρέφονται ως οικογενειακοί σκύλοι, διακρίνονται ακόμη τα αρχέγονα χαρακτηριστικά γνωρίσματα της φύσης τους ως σκύλοι προστασίας, φύλαξης και υπηρεσίας. Έχουν ένα έμφυτο ένστικτο προστασίας, σε συνδυασμό με μέσα επίπεδα αντοχής πόνου, καθώς και μια έντονη ανάγκη για σωματική και πνευματική απασχόληση. Ακόμη και ως οικογενειακός σκύλος, το Ντόμπερμαν επιθυμεί να τον έχουν ανάγκη, και ως εκ τούτου, χρειάζεται να του αναθέτουν μια εργασία, προκείμενου να είναι χαρούμενος και χαλαρός. Τα Ντόμπερμαν δεν είναι σκύλοι, που αρκούνται σε βόλτες δύο ή τρεις φορές την ημέρα. Είναι αυτονόητο ότι τέτοιοι δραστήριοι και ευφυείς σκύλοι θα ανήκουν σε ικανά και έμπειρα χέρια.
Σκύλοι, οι οποίοι βιώνουν άσχημες συνθήκες διαβίωσης, που για παράδειγμα, ζουν απομονωμένοι σε ένα κλουβί, που λαμβάνουν πολύ λίγη προσοχή, που δεν μπορούν να εμπιστευτούν τον ιδιοκτήτη-αρχηγό της αγέλης τους και που δεν δοκιμάζουν καμία αθλητική ή πνευματική εκπαίδευση, συχνά αποκτούν άσχημες συνήθειες. Από πλήξη και μειωμένες προκλήσεις, αναζητούν μερικές φορές οι ίδιοι μια απασχόληση. Γίνονται γρηγορότερα νευρικοί, τρέχουν ανήσυχα μέσα στο σπίτι, τραβούν τον οδηγό ή γαβγίζουν με τον παραμικρό θόρυβο. Αντιθέτως, σκύλοι, οι οποίοι είναι πλήρως απασχολημένοι, είναι ήρεμοι και ισορροπημένοι και μετά από μια περιπετειώδη εκπαίδευση απολαμβάνουν λίγες στιγμές απραξίας.
Όποιος επιθυμεί να αποκτήσει ένα Ντόμπερμαν, εκτός από τον ενθουσιασμό του για αυτή τη φυλή σκύλων, θα πρέπει να γνωρίζει ότι η εκπαίδευση και η προπόνηση ενός Ντόμπερμαν απαιτεί πολύ χρόνο, χρήμα και μερικές φορές υπομονή. Μια καλή εκπαίδευση, αρκετή κίνηση και δημιουργικά παιχνίδια για την ενίσχυση του πνεύματος είναι το θεμέλιο για μια αρμονική συνύπαρξη μεταξύ σκύλου και ανθρώπου. Υπάρχει μια πλήρης σειρά παιχνιδιών απασχόλησης, που προσφέρουν χαρά τόσο στον ιδιοκτήτη όσο και το σκύλο: παιχνίδια τραβήγματος και ανάκτησης, παιχνίδια αναζήτησης και παιχνίδια με τη μύτη, παιχνίδια αναζήτησης τροφής, παιχνίδια στο νερό, ή απλά ανέμελα παιχνίδια με άλλους σκύλους και μακρινοί περίπατοι στη φύση, όπου το Ντόμπερμαν μπορεί πραγματικά να εκτονωθεί.
Ιδανικά ενδείκνυνται επίσης διάφορα αθλήματα για σκύλους, όπως “Agility”, “Obedience”, ή “Dogdancing”. Και ακόμη κι αν το Ντόμπερμαν θεωρείται ένας οικογενειακός σκύλος, μια δοκιμασία ως σκύλος εργασίας μπορεί να του φανεί διασκεδαστική.
Ιδίως ως οικογενειακός σκύλος, ένα Ντόμπερμαν χρειάζεται σταθερή εκπαίδευση και κοινωνικοποίηση. Στην καλύτερη περίπτωση, θα πρέπει να ξεκινήσει σε μικρή ηλικία, όντας κουτάβι. Όπως συμβαίνει και με εμάς τους ανθρώπους, οι πρώτοι μήνες ζωής των σκύλων είναι ιδιαίτερα κρίσιμοι. Οι σκύλοι θα πρέπει να έρθουν όσο το δυνατόν νωρίτερα σε επαφή με ζώα και ανθρώπους όλων των ηλικιών . Ιδίως όταν το Ντόμπερμαν έρθει αργότερα σε μια οικογένεια με παιδιά, θα πρέπει από νωρίς να γνωρίσει και να μάθει να εκτιμά τα μωρά και τα μικρά παιδιά. Οι θετικές εμπειρίες θα διαμορφώσουν τα κουτάβια για μια ζωή. Μέσω της πλήρους εξοικείωσης με το περιβάλλον, το Ντόμπερμαν μαθαίνει ότι ορισμένα ερεθίσματα είναι φυσιολογικά και δεν είναι δυνητικά επικίνδυνα για την αγέλη του.
Σε αντίθεση με την εκπαίδευση και την προπόνηση, η περιποίηση του Ντόμπερμαν είναι λιγότερο απαιτητική. Το κοντό τρίχωμα χωρίς υπομανδύα χρειάζεται μόνο ένα βούρτσισμα κάθε λίγες ημέρες. Εκτός από την περιποίηση του τριχώματος, θα πρέπει επίσης να περιποιείστε τακτικά και διεξοδικά τα νύχια, τα μάτια και το δέρμα του τετράποδού σας και να το εξετάζετε για αλλαγές.
Είναι σαφές ότι ένα Ντόμπερμαν δεν είναι ένας σκύλος που ενδείκνυται για τον «καθένα». Ένα Ντόμπερμαν χρειάζεται έναν έμπειρο ιδιοκτήτη, ο οποίος θα έχει διάθεση και χρόνο, να αφοσιωθεί σε αυτόν και να του προσφέρει την απαραίτητη σωματική και πνευματική απασχόληση. Με έναν ήρεμο, αλλά συνεπή και επιβλητικό φροντιστή στο πλευρό του, τις αποφάσεις του οποίου θα μπορεί να εμπιστευθεί ανά πάσα στιγμή, το Ντόμπερμαν γίνεται ένας αφοσιωμένος και πιστός σκύλος συντροφιάς, ο οποίος θα έπεφτε ακόμη και μέσα στη φωτιά για την «αγέλη» του.