Επιθετικός κυνομάχος ή παιχνιδιάρης οικογενειακός σκύλος; Οι γνώμες διίστανται για το Ντόγκο Κανάριο, δηλαδή το Μολοσσό των Καναρίων Nήσων. Είναι σίγουρο ότι κανένας σκύλος δεν γεννιέται κυνομάχος, αλλά γίνεται με την παρέμβαση των ανθρώπων. Εναπόκειται λοιπόν στην ευθύνη των εκτροφέων και των ιδιοκτητών τους να φέρουν στην επιφάνεια τα πολυάριθμα θετικά χαρακτηριστικά του Ντόγκο Κανάριο και να τα ενισχύσουν.
Χαρακτηριστικά γνωρίσματα
Σύμφωνα με την FCI, όπου το Ντόγκο Κανάριο με αριθμό προτύπου 346 κατατάσσεται στην ομάδα των μολοσσοειδών, η επιθετική συμπεριφορά θεωρείται ως ελάττωμα αποκλεισμού. Ως εκ τούτου, οι επιθετικοί ή φοβικοί σκύλοι δεν εγκρίνονται ως ζώα αναπαραγωγής.
Κατά βάθος, το Ντόγκο Κανάριο είναι ένας πολύ ισορροπημένος και ήρεμος σκύλος, ο οποίος διαθέτει μάλιστα έντονο προστατευτικό ένστικτο, που μπορεί να τιθασευτεί μόνο υπό ενδεδειγμένες συνθήκες διαβίωσης και ύστερα από συνεπή εκπαίδευση. Η αξιοσημείωτη ψυχραιμία και αυτοπεποίθησή του, σε συνδυασμό με την έμφυτη δυσπιστία του απέναντι σε αγνώστους, τον καθιστούν έναν καλό σκύλο-φύλακα. Αντιθέτως, εντός της οικογένειάς του δείχνει πάντα φιλικός, εκπαιδεύσιμος και υπάκουος. Παρά την έντονη αφοσίωσή του σε ένα μόνο ιδιοκτήτη, είναι πιστός και καλόκαρδος απέναντι και στα υπόλοιπα μέλη της οικογένειάς του. Από τη στιγμή που o Ντόγκο Κανάριο θα ενσωματωθεί στην οικογένεια, θα παραμείνει πιστός στο πλευρό των ανθρώπων του για μια ζωή. Η ανθεκτική και ισχυρή φύση του χαρακτήρα του τον καθιστούν έναν εύκολο και αξιόπιστο σύντροφο και προστάτη. Επιπλέον, είναι ένας σκύλος που δείχνει αμέσως τις διαθέσεις και τις προθέσεις του, ενώ η ύπουλη συμπεριφορά είναι κάτι άγνωστο για αυτόν. Του αρέσει να εκφράζει το ζωηρό ταμπεραμέντο του με τη χαρακτηριστική δυνατή και βαθιά φωνή του.
Εμφάνιση
Χαρακτηριστικό γνώρισμα του Ντόγκο Κανάριο είναι το γεροδεμένο, δυνατό σώμα του και το συμπαγές, πλατύ κεφάλι σε σχήμα κύβου, το οποίο δείχνει ξεκάθαρα ότι είναι ένας σκύλος που ανήκει στην ομάδα των μολοσσοειδών. Με ύψος ακρώμιου από 61 έως 66 cm και μέγιστο βάρος 65 kg οι αρσενικοί εκπρόσωποι του είδους έχουν μια πολύ επιβλητική σωματική διάπλαση. Αλλά και οι θηλυκοί εκπρόσωποι του είδους εντυπωσιάζουν με ύψος ακρώμιου 56-62 cm και βάρος τουλάχιστον 40 kg και μέγιστο 55 kg. Λόγω του επιβλητικού μεγέθους και του μυώδους, δυνατού σώματός τους εμπνέουν το σεβασμό στον καθένα. Και σίγουρα σε μερικούς ανθρώπους θα φανεί μάλιστα και απειλητικός, ιδίως σε όσους δεν έχουν επίγνωση ότι στέκονται απέναντι σε μια πολύ σπάνια φυλή και σε όσους δεν διακρίνουν ότι πίσω από την άγρια όψη κρύβεται μία ήρεμη και φιλική φύση. Παρά το βάρος του, το Ντόγκο Κανάριο μπορεί να χαρακτηριστεί οτιδήποτε άλλο παρά νωθρό και δυσκίνητο. Οι καλές αναλογίες του σώματός του μαρτυρούν εξαιρετική δύναμη και ευκινησία. Οι κινήσεις του είναι ευέλικτες, εύπλαστες, σχεδόν εύθραυστες. Το μήκος του σώματός του ξεπερνά το ύψος του ακρώμιου, κάτι που είναι εμφανώς ορατό, ιδίως σε σκυλίτσες. Το κεφάλι βρίσκεται ελάχιστα πάνω από τη γραμμή της πλάτης.
Χρωματικά το Ντόγκο Κανάριο παρουσιάζει αρκετή ποικιλία. Οι παραλλαγές του ραβδωτού τριχώματός του κυμαίνονται από ένα ζεστό σκούρο καφέ έως ένα αμυδρό γκρι και ανοιχτό ξανθό χρώμα. Όλες οι αποχρώσεις από το αχνό κίτρινο έως το χρώμα της άμμου επιτρέπονται. Λευκά σημάδια μπορούν να εμφανιστούν στο στήθος, τη βάση του λαιμού και το λάρυγγα, ενώ σύμφωνα με το πρότυπο της φυλής, το τρίχωμα θα πρέπει να έχει μικρή αναλογία λευκού χρώματος. Η μάσκα του Ντόγκο Κανάριο είναι μαύρη, ανεξαρτήτου χρώματος τριχώματος.
Το κοντό, λείο τρίχωμά του, χωρίς υπομανδύα έχει μια αρκετά ρουστίκ εμφάνιση και μια τραχιά και σκληρή υφή. Το τρίχωμα είναι πολύ κοντό και λεπτό στα αυτιά του, τα οποία εν τω μεταξύ επιτρέπεται ακόμη να κόβονται στην πατρίδα του, την Ισπανία. Αντιθέτως, το τρίχωμα είναι λίγο μακρύτερο στο ακρώμιο και τις πίσω πλευρές των μηρών. Η ουρά, η οποία είναι πλατιά στη ρίζα και λεπταίνει προς την άκρη, δεν πρέπει να εκτείνεται πέρα από τον αστράγαλο. Σε κατάσταση χαλάρωσης κρέμεται ίσια κάνοντας μια μικρή καμπύλη στην κορυφή, ενώ σε κατάσταση αυξημένης προσοχής σηκώνεται.
Ιστορία
Όπως μαρτυρά ήδη το όνομά του, η προέλευση του Ντόγκο Κανάριο τοποθετείται στην Ισπανία, για την ακρίβεια στις Καναρίους Νήσους. Οι πρόγονοί του είναι τα Ισπανικά Μαστίφ, τα οποία κατά το Μεσαίωνα χρησιμοποιούνταν στην ηπειρωτική Ισπανία με πολλούς τρόπους. Το Ισπανικό Μαστίφ, το οποίο αναφέρεται σε αρχαία κείμενα εκτενώς ως «Alano» (Αλάνο), χρησίμευε τόσο για το κυνήγι άγριων θηραμάτων όσο και για την καθοδήγηση των κοπαδιών βοειδών, καθώς και ως σκύλος-φύλακας και προστάτης. Αυτός ο τύπος σκύλων χρησιμοποιήθηκε ακόμη και στις παραδοσιακές ταυρομαχίες ή σε κυνομαχίες. Στα τέλη του Μεσαίωνα το παλιό Ισπανικό Αλάνο έγινε πολύ δημοφιλές μεταξύ των ευγενών, ιδίως ως κυνηγετικός σκύλος, ο οποίος έκοβε άφοβα και αμείλικτα τη φόρα αρκούδων, ελαφιών και αγριογούρουνων, διευκολύνοντας με αυτόν τον τρόπο το έργο των κυνηγών. Η φήμη του ως εξαιρετικά θαρραλέος «θηρευτής» οδήγησε τελικά στη χρήση του ως «σκύλος του πολέμου», όπου τα καθήκοντά του δεν περιοριζόταν μόνο στην προστασία των σκηνών των στρατιωτών. Εξοπλισμένο με ένα αγκαθωτό θώρακα, το Ντόγκο Κανάριο έπρεπε να εισχωρεί στη μάχη και να προκαλεί σοβαρούς τραυματισμούς τόσο στους άνδρες του αντίπαλου στρατού όσο και στα άλογά τους. Το 16ο και 17ο αιώνα, αυτά τα Μαστίφ xρησιμοποιήθηκαν από τους Ισπανούς κατακτητές, προκειμένου να κατακτήσουν τη Νότια Αμερική. Λόγω της γεωγραφικής θέσης τους οι Κανάριοι Νήσοι χρησίμευαν ως ενδιάμεσοι σταθμοί για τους κατακτητές και αποίκους, με αποτέλεσμα πολλοί από αυτούς τους μολοσσοειδείς σκύλους να έρθουν εκεί. Έτσι τέθηκαν οι βάσεις για τη γονιδιακή δεξαμενή του σημερινού «Ντόγκο Κανάριο», ο οποίος κατά πάσα πιθανότητα προέκυψε από διασταυρώσεις με τον ντόπιο σκύλο του νησιού «Majorero» και το Ισπανικό Αλάνο. Στα Κανάρια Νησιά, όπου δεν υπήρχαν ούτε πολλά άγρια θηράματα για να κυνηγήσουν ούτε μάχες για να πολεμήσουν, οι σκύλοι της φυλής χρησιμοποιήθηκαν κυρίως ως σκύλοι για τη φύλαξη της αυλής και των βοοειδών. Το ένστικτο κυνηγιού και η μαχητικότητα γινόταν ολοένα και λιγότερο σημαντικά, όσον αφορά στους σκοπούς εκτροφής. Σε ζήτηση ήταν πλέον ζώα αναπαραγωγής, που συνδύαζαν υψηλή επαγρύπνηση και έντονη ψυχραιμία.
Εκτροφή του τότε και του σήμερα
Στις Καναρίους Νήσους το Ντόγκο Κανάριο προτιμάται ακόμη και σήμερα ως σκύλος-φύλακας στην αυλή. Χάρη στην εξαιρετική εργασία του στη φύλαξη των πολλών αγροτικών ιδιοκτησιών, είναι τόσο πολύ δημοφιλής, σε σημείο που ανακηρύχθηκε από την κυβέρνηση ως «σύμβολο της φύσης» της Γκραν Κανάρια. Τη δεκαετία του ’70 του περασμένου αιώνα, οι Ισπανοί άρχισαν την προγραμματισμένη εκτροφή του «εθνικού σκύλου» τους. Τη δεκαετία του ’80 η φυλή είχε εξελιχθεί στην ουσία τόσο, που ιδρύονταν διάφορες ενώσεις εκτροφέων και διοργανώνονταν παγκόσμιες εκθέσεις. Σύντομα η εντυπωσιακή φυλή έγινε γνωστή πέρα από τα σύνορα των Καναρίων Νήσων. Ωστόσο, για το όνομά της υπήρξε για μεγάλο χρονικό διάστημα διχογνωμία. Οι σκύλοι αυτού του τύπου ονομάζονταν και θα ονομάζονται «Presa Canario» (Πρέσα Κανάριο), «Perro de Presa Canario», «Perro de Presa Español», «Spanish Bulldogs» (Ισπανικά Μπουλντόγκ), Μολοσσοί των Καναρίων Νήσων ή απλά «Alano» (Αλάνο). Το 2001 η κυνολογική οργάνωση-ομπρέλα FCI αναγνώρισε τη φυλή επίσημα ως Ντόγκο Κανάριο και έτσι έγινε μια προσπάθεια να δοθεί ένα τέλος στην τεράστια σύγχυση που υπήρχε γύρω από το όνομά της. Παρ’ όλα αυτά, η FCI προκάλεσε την οργή ορισμένων παραδοσιακών Ισπανών εκτροφέων, που ήθελαν να διατηρηθεί η ισπανική λέξη «presa» (θήραμα, λεία) στην ονομασία της φυλής. Σύμφωνα με το πρότυπο της FCI, όπου το Ντόγκο Κανάριο αναγνωρίστηκε επίσημα το 2011, το χαρακτηριστικό γνώρισμά του ως «θηρευτής» (κυνηγετικός σκύλος) δεν παίζει πλέον κανένα ρόλο. Αυτός ο περιορισμός στο πρότυπο της φυλής, που έθεσε η FCI, παρακίνησε μερικούς από τους παλιούς «criadores» (εκτροφείς), να συνεχίσουν να εκτρέφουν σκύλους σύμφωνα με το δικό τους πρότυπο, με την ονομασία Πρέσα Κανάριο. Το ισπανικό Υπουργείο Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης αναγνώρισε τη φυλή Πρέσα Κανάριο ως καθαρόαιμη.
Σε αντίθεση με το Πρέσα Κανάριο, θα πρέπει σύμφωνα με την FCI κατά την εκτροφή του Ντόγκο Κανάριο να δοθεί πρωτίστως σημασία στον ισορροπημένο και ήρεμο χαρακτήρα των σκύλων αναπαραγωγής. Ακόμη και αν ο Ντόγκο Κανάριο εξακολουθεί να είναι ένας εξαιρετικός σκύλος-φύλακας, χάρη στην αυτοπεποίθηση και την τεταμένη προσοχή του, η συνετή φύση του χαρακτήρα του τον καθιστά κατάλληλο ακόμη και για οικογενειακό σκύλο και σκύλο συντροφιάς.
Πιθανόν είναι αυτός ο συνδυασμός μεταξύ μιας δυνατής, σχεδόν απειλητικής εξωτερικής εμφάνισης και ενός πράου χαρακτήρα που γοητεύει τόσο τους ανθρώπους και δικαιολογεί την αυξανόμενη ζήτηση για αυτή τη φυλή.
Συνθήκες διαβίωσης και εκπαίδευση
Σε καμιά χώρα, στην οποία υπάρχουν νομοθετικοί κανονισμοί για τους λεγόμενους κυνομάχους, δεν συμπεριλαμβάνεται το Ντόγκο Κανάριο σε αυτή την κατηγορία σκύλων. Ωστόσο, θα πρέπει να ληφθούν υπόψη ορισμένοι παράγοντες αναφορικά με την κατοχή και τις συνθήκες διαβίωσής του. Δεν πρέπει να ξεχνάμε λοιπόν ότι αυτή η φυλή – δικαιολογημένα λόγω της ιστορίας της – έχει ένα έντονο ένστικτο προστασίας, το οποίο σε συνδυασμό με μια λανθασμένη εκπαίδευση μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα. Ο σκύλος αυτός με τάσεις κυριαρχίας και ανεξαρτησίας χρειάζεται οπωσδήποτε έναν έμπειρο και συνεπή ιδιοκτήτη, ο οποίος θα γνωρίζει πως να τιθασεύει αυτό το έμφυτο ένστικτο προστασίας και να το διαχειρίζεται υπεύθυνα. Για το λόγο αυτό, η εκπαίδευση του Ντόγκο Κανάριο θα πρέπει να ξεκινήσει όσο το δυνατόν νωρίτερα. Ήδη από νεαρή ηλικία όντας κουτάβι, αυτό θα πρέπει να γνωρίζει ένα συγκεκριμένο αριθμό εντολών και να έχει επίγνωση, ποιος είναι πραγματικά το αφεντικό στο σπίτι. Μέσω της κοινωνικοποίησης, η οποία θα πρέπει να ξεκινά από νωρίς με τον εκτροφέα, ο σκύλος θα πρέπει να μάθει να ελέγχει το «σωματικό του εκτόπισμα» στις καθημερινές συναναστροφές του, ώστε να μην πέφτει με ορμή πάνω σε ανθρώπους. Ακόμη και αν αυτό συμβαίνει στο παιχνίδι ή από χαρά του που συναντά κάποιον: μόνο και μόνο λόγω του μεγέθους και της τεράστιας δύναμής του, ένα Ντόγκο Κανάριο μπορεί να ρίξει άνετα έναν άνθρωπο κάτω.
Σε καμία περίπτωση δεν μπορείτε να περιορίσετε ένα Ντόγκο Κανάριο στο στενό χώρο ενός σπιτιού. Ένας σκύλος του μεγέθους και της ιδιοσυγκρασίας του απαιτεί πολύ χώρο και πολλή απασχόληση. Εκτός από εκτενείς περιπάτους, θα πρέπει να εντάσσονται στο καθημερινό πρόγραμμά του παιχνίδια ρίψης και ανάκτησης ή παιχνίδια με μπάλα.
Αν σκέφτεστε να αγοράσετε ένα Ντόγκο Κανάριο, θα πρέπει απαραιτήτως να ζητήσετε εκ των προτέρων πληροφορίες σχετικά με την κατοχή, εκπαίδευση και φροντίδα αυτής της φυλής. Ένας αξιόπιστος εκτροφέας θα πρέπει να είναι πρόθυμος να απαντήσει πλήρως σε όλα τα ερωτήματα, που θα του θέσετε. Στο Γερμανικό Κυνολογικό Όμιλο (Verband für das Deutsche Hundewesen, VDH) θα βρείτε μια λίστα όλων των Γερμανών εκτροφέων, που έχουν στη Γερμανία άδεια εκτροφής αυτής της αρκετά σπάνιας φυλής. Έτσι και στην Ελλάδα μπορείτε να βρείτε αντίστοιχα στο διαδίκτυο ένα κατάλογο, όπου συγκεντρώνονται όλα τα ελληνικά εκτροφεία καθαρόαιμων Ντόγκο Κανάριο.